Banka e Shqipërisë, në një qëndrim të posaçëm për “Monitor” ka pohuar se, Reforma në Drejtësi do të jetë mbështetje e fuqishme për biznesin në treg dhe për rritjen e ekonomisë në përgjithësi…
Reforma në Drejtësi ka qenë argumenti kryesor që ka mbizotëruar debatin politik dhe atë publik në përgjithësi në dy vitet e fundit. Arritja më e spikatur në këtë drejtim vlerësojmë se ka qenë miratimi i paketës në muajin korrik 2016 në mënyrë konsensuale nga ana e Kuvendit të Shqipërisë.
Ekzistenca e një shteti ligjor është një nga kushtet themelore për sundimin e së drejtës në ekonomi. Në një ekonomi tregu të bazuar tek iniciativa e lirë, lehtësia e hapjes dhe e zhvillimit të një biznesi, garantimi i pronës dhe i respektimit të kontratave, miratimi i një kuadri ligjor bashkëkohor, harmonik dhe gjithëpërfshirës, zbatimi me ndershmëri dhe profesionalizëm iligjeve në realitetin e përditshëm ekonomik dhe social, përmirësimi ligjor nëpërmjet ndryshimeve të përgjegjshme dhe transparente, përbëjnë elemente të rëndësishme me ndikim të lartë në vendimmarrjen e agjentëve ekonomikë, të brendshëm e të jashtëm.
Në kuptimin ekonomik, shkalla e plotësimit të kritereve të mësipërme përfaqëson një pjesë të qenësishme të rrezikut në ekonomi. Një nivel i lartë rreziku gjithnjë rezulton në ineficenca ekonomike, në nivele më të ulëta investimi, në një rritje ekonomike më të ngadaltë, në një punësim më të ulët, dhe në një mirëqenie më të ulët për qytetarët.
Vrojtimet më të fundit të indeksit të Konkurrueshmërisë Globale identifikojnë të drejtat e pronësisë dhe perceptimin mbi pavarësinë e gjyqësorit, si fusha ku Shqipëria është mbrapa standardeve të Bashkimit Europian dhe vendeve të rajonit. Po ashtu, regjistrimi i pronës dhe shkalla e garantimit të zbatimit të kontratave, identifikohen nga vrojtimi i fundit i Të Bërit Biznes (Doing Business) të Bankës së Botërore, si fusha në të cilat Shqipëria është mbrapa standardeve të sipërpërmendur.
Këto janë thelbësore për funksionimin e një ekonomie të lirë dhe për institucione tregu efikase, prandaj Banka e Shqipërisë e shikon këtë Reformë si mbështetje të fuqishme për biznesin në treg dhe për rritjen e ekonomisë në përgjithësi.
Ndërkohë nga një këndvështrim më specifik, reforma e gjyqësorit është shumë e dobishme për sistemin bankar dhe stabilitetin e tij. Siç është e ditur, niveli i kredive me probleme në vlerat aktuale, ndërmjet të tjerash është ndikuar negativisht edhe nga boshllëqe ligjore, ashtu si dhe nga elemente që kanë të bëjnë me shqyrtimin gjyqësor dhe ekzekutimin e tyre. Vazhdimisht janë bërë ndërhyrje ligjore dhe nënligjore të cilat kanë ndikuar pozitivisht në këtë drejtim. Megjithatë na duhet të themi se përsëri hasen praktika që në një mënyrë ose në një tjetër pengojnë ushtrimin e disa prej elementeve që përmendëm më sipër, veçanërisht në respektimin e detyrimeve kontraktuale në marrëdhëniet e huadhënies mes sistemit bankar dhe agjentëve të tjerë ekonomikë.
Banka e Shqipërisë shpreson se zbatimi i reformës në drejtësi do të krijojë shanset e vërteta për të materializuar në mënyrë të suksesshme planin e përbashkët të ndërveprimit për uljen e kredive të këqija. Jemi të bindur se, zgjidhja efikase e këtyre problemeve do të çojë në mënyrë të pashmangshme në rritjen e kreditimit të ekonomisë, rritjen në këtë mënyrë të investimeve të brendshme dhe të huaja e për rrjedhim, në vetë gjallërimin e ekonomisë. Nga ana tjetër, kjo do të çojë në një rritje të shkallës së besimit nga ana e të gjithë agjentëve ekonomikë e financiarë (vendas dhe të huaj qofshin), në raport me shtetin, ligjvënien dhe zbatimin e ligjeve. Në analizë të fundit kjo të thotë përmirësim i imazhit, rritje në klasifikimet e rëndësishme ndërkombëtare, numër i shtuar investitorësh të huaj, investime dhe kthim i garantuar, zgjerim dhe thellim i vërtetë i tregut financiar, prosperitet dhe konvergim më i shpejtë me standardet europiane.
Kredia
Megjithatë na duhet të themi se përsëri hasen praktika që në një mënyrë ose në një tjetër pengojnë ushtrimin e disa prej elementeve që përmendëm më sipër, veçanërisht në respektimin e detyrimeve kontraktuale në marrëdhëniet e huadhënies mes sistemit bankar dhe agjentëve të tjerë ekonomikë.
Efektet në ekonomi
Zbatimi i reformës në drejtësi do të krijojë shanset e vërteta për të materializuar në mënyrë të suksesshme planin e përbashkët të ndërveprimit për uljen e kredive të këqija. Jemi të bindur se, zgjidhja efikase e këtyre problemeve do të çojë në mënyrë të pashmangshme në rritjen e kreditimit të ekonomisë, rritjen në këtë mënyrë të investimeve të brendshme dhe të huaja e për rrjedhim, në vetë gjallërimin e ekonomisë
