Nga Enkel Demi
Nuk më shqiten nga mendja ata buburrecë të kuq, të mëdhenj sa një hurmë arabie që përshkronin atë odë bodrumi në një pallat të Athinës. Djemtë ishin lodhur në betejën e tyre kundër insekteve dhe i kishin dhënë dum t’i trajtonin si kafshë shtëpiake. Banesën të vendosur në katin nën tokë e mbanin akull, sepse njëri prej tyre ishte sanitar në spital dhe kishin dezinfektues me shumicë. Gjithsesi kandërat duhet të kishin pësuar një farë mutacioni përderisa nuk i gjentë gjë dhe kalonin me shpejtësi nga njëri kënd në tjetrin. Qëndroja me këmbët mbledhur sipër një kanapeje, ku edhe do të flija. Pinim birra, hanim qofte dhe shishqebap. Kisha refuzuar gotën me ouzo, sepse nuk e duroja dot aromën. Në televizor jepej “Kumbari”, kurse çunat me zor qëndronin ndjenjur, pasi ishin bërë telef dhe të nesërmen do çoheshin herët. Po më bënin nderin mua dhe luftonin të mbanin qepallat ngritur duke tërhequr me zhurmë ngërqe birre.
Teksa ora po i afrohej 11-tës dikush hyri drejt e në dhomë. Ishte një djalë që njoftoi se të nesërmen në orën 05.30 të mëngjesit aty afër shkarkohej një kamion me qelqurina dhe kishte nevojë për punëtorë. Pesë mijë dhrahmi ishte haku i punës, por dhe ndonjë birrë kishte me dalë. Të gjithë ishin të zënë me punët e tyre, ndaj më shinin mua që mbllaçisja qofte. Djali i hallës, ku isha mysafir më cyti: “Po shko o burrë, se pesë mijë dhrahmi nuk janë pak. Qelqurina janë…”. Gjendesha në Athinë për pak ditë, sepse duhet të shkoja në një konferencë në Kimotini. E kisha marrë udhën me autobuz dhe më ishin bërë kockat për t’i mbledhur me kaci si thoshte nëna ime.
“Mirë më, po shkoj…”, tek e fundit shoh si punojnë refugjatët. Ishte viti 1995 dhe pesë mijë dhrahmi ishin pesë mijë, jo shaka. Çohem që pa gdhirë dhe më korrektë se gjermanët nisëm të shkarkojmë. Kutitë ishin të lehta dhe me sa kuptova duhet të tregonim kujdes mos të thyenim gjë. Ai çuni që më mori në punë me zor tërhiqte këmbët dhe duart i punonin sikur t’i kishte me ndryshk. Unë isha i zhdërvjellët dhe nxitoja. Më rrinte mendja tek pesëçja që do merrja dhe tek ajo birra pas pune. (Çfarë njerëzish paskemi qenë që e donim një birrë qyl në pikë të sabahut!) Ndërsa shkarkoja kutitë, djali që më shndërroi në doker më ndali:
– Ore, i lojtur je ti që i jep kaq shpejtë?
– Pse? Të mbarojmë punë e të ikim…
– Jo ore, do rrimë deri në 09.00 se s’bën, se nuk të jep paret ky. Thotë që paska qenë punë e lehtë… ah, mër teveqel që nuk i njeh grekët hiç!
Ndala së dhëni krahëve dhe mësova ta shkarkoj kamionin e qelqurinave si ato filmat që ngadalësojnë pamjet. I ndryshka dhe unë krahët, por ama në orën 09.00 mora pesë mijë dhrahmitë e mia të para dhe të vetme, ndërsa pija një birrë të ftohtë.
Kjo është dita ime e refugjatit, sepse kam qenë me fat që nuk emigrova. Kam hequr të tjera halle, por refugjatin deshi Zoti dhe nuk e bëra. Ndryshe nga Gaz’ Kapllani pashë gjëmën e ’97, por kufirin 12 orë në këmbë mes dëborës dhe ujqërve të malit kurrë nuk e mora, megjithëse sot më pëlqejnë shëtitjet në mal dhe ngjitjet. Gazi e ka bërë. La Lushnjen dhe u hodh në kërkim të begatisë, veshjeve shumëngjyrëshe, femrave që ta japin me një të shkelur të syrit, por në fakt përfundoi në një kamp ku njerëzit jetonin në një stallë dhe nxirrnin në pah instiktet, thua se ishin pjestarë të një eksperimenti nazist.
Kanë kaluar 27 vjet nga ato kohë aq fatkeqe, ku qënia njerëzore i ngjan bishës së pyllit, por sot Gazi të kthen në ato ndjesi, ku të vjen turp për veten, por turp edhe për tjetrin që të nëpërkëmbë aq keq. Turp për padijen, skamjen, urinë, turp për ata që nuk ta zgjasin copën e bukës, por ta hedhin mes një turme të barktharësh.
Këtë has, teksa lexon “Ditar i shkurtër kufinjsh”. Vetëm se në këtë libër gjen robin e bërë njësh me turmën, ashtu si gjen në faqen tjetër publicistin, shkrimtarin, filozofin. Është një libër që e lexon me shpjetësinë e atyre buburrecave të kuq që përshkruanin atë odë bodrumi, në të cilën unë i krenohesha atyre burrave punëtorë dhe ndershëm me badge-in që kishte një foto, emrin tim dhe fjalën “reporter”. Jo gjithkush meritonte në ato kohë të quhej gazetar. Reporter ishte një shkallë më poshtë, por ama një shkallë më lartë se ata që i binin kazmës ditën dhe flinin me tartabiqet natën.
