Nga Ilir Babaramo
Debati për reformën në drejtësi ka arritur në pikën më qesharake të mundshme. Prej dy ditësh gjithë mediat janë duke debatuar nëse një nga zyrtarët më kryesorë, ajka e ajkës së të përzgjedhurve të reformës në drejtësi e ka mbiemrin Sheshi apo Shesha. Kjo është dilema më e madhe që u krijua nga autorët e reformës në drejtësi. Autorët, ose më saktë bedelët, tashmë kanë ikur në drejtim të ditur e të paditur. Kanë ikur si ata që pasi bëjnë plaçkë duke shkëmbyer favore mall me mall në ndonjë këmbë ure, nuk kanë më asnjë brerje ndërgjegje.
Katër vjet më parë shkrova se trysnia që ambasadorja e BE-së i bënte opozitës për reformën në drejtësi shkonte paralel me tenderat që disa firma rajonale përfitonin në sistemin energjitik. Para e madhe, disa dhjetëra milionë euro.
Sapo ishte paraqitur një projekt, një projekt që dy ambasadorët në rrethana okulte përpiqeshin t’ia paraqisnin opinionit publik shqiptar si diçka më të shenjtë se Dhjatën e Vjetër. Nëse thoshje gjysëm fjale kundër këtij projekti kishe gjithë stuhinë e erinive mbi kokë. Katër vjet më parë, shumë dylekoshë shqiptarë të ambasadave, shumë shkrues fjalimesh të udhëheqësave që kanë rënë nga vakti dhe ëndërrojnë të shkruajnë fjalime më të mira për udhëheqësit aktualë u turrën të mbysin çdo belbëzim kundër projektit që ishte ambalazhuar nga Vllahutin, por ishte hartuar nga një pjesë okulte e politikës shqiptare. Njëra dorë lan tjetrën. Para kishte për të tërë. Ca më tepër që fjalimshkruesit e kanë pazarin e ulët.
Në fakt, projekti ishte arroganca më e mundshme e demonstruar nga një shumicë qeverisëse Me një fushatë intimiduese ndaj opozitës, përmes një shpëlarje truri të opinionit publik që kush është kundër këtij projekti është kundër Evropës, Amerikës, integrimit, asocimit, stabilizimit e kështu me radhë, e kështu pa fund, thjesht kush guxonte të kishte qoftë dhe pyetjen më të vogël befas gjendej i kryqëzuar si ata 40 vjet më parë që sulmoheshin kulakë, borgjezë, revizionistë, imperialistë, tradhëtarë, sabotatorë. Për hir të vërtetës, rregjistri i sharjeve tashmë është më i reduktuar.
Përtej opinionit personal, le të flasim konkretisht se çfarë përfaqësonte ky projekt. Rezultati i tij ishte fare i qartë: drejtësia e kontrolluar nga Berisha do kalonte në kontroll të Ramës. Ishte një abuzim eklatant i nevojës ulëritëse për një reformë në drejtësi. Duke abuzuar me konsensusin mbarëpopullor për të pastruar drejtësinë u bë enginering më perfid politik. Projekti i parë parashikonte që SPAK të ishte pjesë e Ministrisë së Brendshme. Ishte koha, kur Tahiri kishte gjelbëruar gjithë territorin e Republikës. Ishte koha, kur këta ambasadorë shikonin çdo ngjyrë, përfshirë gjithë kategoritë e lejlasë, me përjashtim të së gjelbërës së hashashit. Ishte një projekt që e kthente institucionin e akuzës para vitit 1982, kur hetuesia u shkëput nga Ministria e Brendshme. Barrë e madhe për Saimirin që të bëntë Kadri Hazbiun, pavarësisht se fatin politik e kanë të njëjtë. Ndonëse e kompleksuar opozita arriti të ndryshojë projektin alla Kadri Hazbiu. Reforma në drejtësi, më e koklavitur se kodet bizantine, u aprovua.
Rezultatet e kësaj reforme po i shikojmë tani. Prej dy vjetësh vendi është pa Gjykatë Kushtetuese, pa Gjykatë të Lartë, me një prokuror të përkohshëm që u zgjodh gjasme për një muaj dhe është 14 muaj në zyrë e nuk dihet se kur do zgjidhet ai sipas kësaj reforme.
Një nga njerëzit që duhet të votojë prokurorin e përgjithshëm, që bën pjesë në Këshillin e Lartë të Prokurorisë, që do emërojë gjithë prokurorët e hetuesit e mundshëm të Shqipërisë është pikërisht zoti Sheshi, i cili thotë se ka dhe një mbiemër tjetër, Shesha. Autoriteti i dosjeve pati pudorin ose thënë shqip minimumin e cipës në faqe, që të thotë se zoti Sheshi është një monstër e sistemit të kaluar. Dy ditë debate pa fund: Sheshi apo Shesha. Gjithë kjo lojë fjalësh bëhet, nëse i sipërpërmenduri është rekretuar apo jo nga Sigurimi i Shtetit kur ishte 17 vjeç. What the fuck?! Po çfarë rëndësie ka, nëse ke falsifikuar këtë detaj. Po ku ka histori më ulëritëse se kur pranon që 18 vjeç ke shkuar jeniçer në Shkollën e Ministrisë së Brendshme se katër vjet më pas ke punuar si oficer i Sigurimit të Shtetit për 15 vjet rresht!
Eshtë ulëritëse kjo që po ndodh. Si ka mundësi që reforma në drejtësi të prodhojë monstruozite të tilla? Si ka mundësi që tre vjet pas shembjes së komunizmit të kemi një zbaticë të tillë vlerash. Imagjinoni për një çast sikur t’i thoni një gjermani apo rumuni se një ish kolonel i STASI-t apo Securitate-s do përcaktojë se kush do jetë prokuror i përgjithshëm dhe do emërojë gjithë prokurorët e tjerë.
Do ia kishim pranuar Ramës thuajse gjithçka, por që në vitin 2019 të bëjmë debat, nëse një 60 e kusur vjeçar, oficer i Sigurimit e ka mbiemrin Sheshi apo Shesha është përtej çdo imagjinate. Ka mijëra fëmijë të familjeve të majta që çdo vit mbarojnë studimet për drejtësi në universitet më me emër në botë. As Ruçi, ministri i fundit komunist, pavarësisht nostaligjisë nuk do ta bënte këtë gafë të tillë në sy të ambasadorëve që gjithsesi kanë pak cipë në faqe dhe kanë firmosur miliona euro për reformën në drejtësi. Gramozi nuk e di Habeas Corpus, por për Magna Carta duhet të ketë dëgjuar diçka, sa për të kuptuar që ca kohë dhe tabiate nuk kthehen më.
