Prej mëngjesit të sot, mbledhja e Kuvendit të Maqedonisë së Veriut për “Propozimin francez” ka vazhduar me përplasje të ashpra me palëve. Kryeministri Dimitar Kovaçevski u largua nga salla e Kuvendit pasi nuk mundi të mbante dot fjalën e tij për shkak të se opozita nisi të reagonte me tone të ashpra. Më pas, kur mori fjalën deputeti i VMRO-DPMNE-së, Antonio Milloshoski, nisën të bërtisnin deputetët e shumicës duke thënë “pasaportën, pasaportën”.
Kjo për shkak pretendimeve se deputeti Milloshoski përpos pasaportës të Maqedonisë së Veriut, posedon edhe pasaportën bullgare, ndërsa një gjë të tillë e kishte zbuluar kohë më parë, kryetari i partisë VMRO Bullgare, Krasimir Karakaçanov. E pranishme në Kuvend ishte edhe presidentja Komisionit Europian, Ursula von der Leyen e cila mbajti një fjalë dhe tha se nëse pranojnë propozimin francez konferenca e parë ndërqeveritare do të mbahet javën e ardhshme. Ndërsa i siguroi maqedonasit se gjuha e tyre do ruhet me ‘fanatizëm’. Nëse Kuvendi i Maqedonisë së Veriut nuk do të pranojë ‘propozimin francez’, kryeministri Edi Rama e ka bërë të qartë që do të kërkojë menjëherë ndarjen e Shqipërisë nga dosja nga dosja bullgaro-maqedonase.
Cili është ‘Propozimi francez’?
Drafti tashmë i miratuar parashikon që së pari të garantohet hyrja e bullgarëve në kushtetutën e Maqedonisë së Veriut ku përmenden kombet e tjera dhe në baza të barabarta me këto kombe. Kusht tjetër është që të bëhet e qartë se asgjë në procesin e anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut në BE nuk mund të interpretohet si njohje nga Republika e Bullgarisë të ekzistencës së “gjuhës maqedonase”. Duhet të sigurohet që fqinjësia e mirë të mbetet një kriter horizontal deri në fund të negociatave të anëtarësimit të Shkupit në BE dhe Komisioni Evropian do ta mbajë Këshillin të informuar rregullisht për zbatimin e tij. Në kuadër të procesit negociator duhet të paralajmërohet edhe rishikimi periodik i zbatimit të marrëveshjes së fqinjësisë me Republikën e Maqedonisë Veriore.
Në të thuhet se Komisioni Evropian do të monitorojë dhe do t’i raportojë Këshillit Evropian për mënyrën se si Maqedonia respekton marrëveshjet. Propozimi “merr parasysh” synimet e të dyja palëve për të lëshuar “deklarata të njëanshme mbi çështjen e gjuhës maqedonase”, me sa duket duke e lënë të hapur derën për veprim në Sofje dhe Shkup mbi këtë temë. Ai gjithashtu i imponon Shkupit një detyrim për të respektuar Traktatin e tij të Miqësisë të vitit 2017 me Sofjen, duke e drejtuar në mënyrë efektive Brukselin në monitorimin e pajtueshmërisë së asaj marrëveshjeje dypalëshe si dhe të të ashtuquajturës Marrëveshje të Sofjes të vitit 2018.
