Narcisizmi është në rritje. Pra, ju nuk jeni më aq i veçantë.
Nga Arthur C. Brooks*
Djali im adoleshent së fundi më tregoi se ka një kuic në internet për të provuar veten sa narcist je. Miku i tij sapo e kishte bërë atë. “Si i doli?” E pyeta. “Ai tha se ai doli shumë mirë”, u përgjigj djali im. “Ai mori rezultatin maksimal!”
Kur unë isha një fëmijë, askush jashtë profesionit të shëndetit mendor nuk fliste rreth narcisizmit; Njerëzit ishin të shqetësuar më shumë për vetëbesimin, i cili në atë kohë besohej se të përgatiste për çdo vështirësi. Ashtu si shumë eksese të tjera të viteve 1970, kulti i dashurisë për veten doli jashtë kontrollit dhe tani është inatosur me kulturat tona si Godzilla përmes Tokios.
Një studim i vitit 2010 në revistën Social-Psikologjia gjeti se përqindja e studentëve të universitetit të ekspozuar ndaj tipareve narcistike të personalitetit, bazuar në rezultatet e tyre, është rritur me shumë se gjysma që nga fillimi i viteve 1980, duke vajtur në 30 për qind. Në librin e tyre “epidemia narciste,” profesorët e psikologjisë Jean M. Twenge dhe W. Keith Campbell tregojnë se narcisizmi është rritur po aq shpejt sa obeziteti që nga viti 1980. Pra, edhe egot tona janë duke u yndyrosur.
Ajo ka infektuar edhe debatin tonë politik. Donald Trump? “Narcist i nivelit më të lartë ” thotë psikologu Howard Gardner për revistën Vanity Fair.
Ky është një problem i kushtueshëm. Ndërsa narcisistët shpesh raportojnë nivele të larta të kënaqësisë personale, ata krijojnë mjerim rreth tyre. Ka të dhëna të shumta që e lidhin narcisizmin me uljen e ndershmërisë dhe rritjen e agresionit. Është i dukshëm për ditën e Shën Valentinit që narcistët luftojnë për të treguar angazhimin e tyre për partnerët romantikë, sepse ata e konsiderojnë vetveten superiorë.
Një narcisist mund të përgjigjet: “Pra, çfarë?” Por narcisizmi nuk është një karakteristikë. Kjo është më shumë një sërë simptomash progresive (si alkoolizmi) sesa një stad më i identifikueshëm (si diabeti). Miliona amerikanë shfaqin simptoma, por ende nuk kanë një ndërgjegjësim apo dëshirë për përmirësim moral. Në fund të fundit ata me të vërtetë nuk duan të jenë njerëz të zakonshëm.
Për të zgjidhur problemin, ne duhet ta kuptojmë atë. Filozofia dhe psikologjia na ndihmojnë të bëjmë ndonjë hap. Filozofi francez i shekullit të 18-Jean-Jacques Rousseau ka shkruar për “krenarinë”, si një lloj vetë-dashurie e bazuar në mendimet e të tjerëve. Ai e konsideron atë të panatyrshme dhe të sëmurë, dhe besohet që ky krahasim social arbitrar i çonte njerëzit drejt humbjes së jetës së tyre duke u përpjekur për të bërë përshtypje të bukur tek të tjerët.
Ky krahasim duhet për të përshkruar epideminë tonë aktuale. Në të vërtetë, në mitin grek, Narcissus bie në dashuri jo me veten e tij, por me reflektimin e Tij. Në versionin modern, Narcissus bie në dashuri me ushqimin e Instagram-it të tij, dhe mohon vetveten për vdekje, ndërsa vuan duke numëruar pasuesit e tij (followers).
Nëse egot tona janë mbingopur me krenari, media sociale me të vërtetë mund të shërbejë si një uri emocionale deri në vdekje. Instagram-i mund të mos e krijojë një narcisist, por studimet tregojnë se vepron si katalizator”, vepron si një platformë e afërt ideale për të lehtësuar atë që psikologët e quajnë “Ekzibicionizmi madhështor”. Nuk ka dyshim që ju e keni parë këtë tek të tjerët, dhe ndoshta edhe pak tek vetja juaj, kur keni postuar një selfie dhe pastaj keni kontrolluar përsëri 20 herë se sa “like” ka marrë.
Një vetë-dashuri e shëndetshme që të çon në lumturinë e vërtetë është ajo që Rousseau quante “amour de soi”. Ajo ndërton mirëqenien e brendshme në krahasim me dëshirat e cekta për t’u admiruar nga të tjerët. Kultivimi “amour de soi” ndodh kur ju jeni plotësisht i gjallë në këtë moment, në krahasim me të qenit praktikisht gjallë, ndërsa pyesni se çfarë të tjerët mendojnë. Lidhja emocionale me një person tjetër është gëzimi i bukur i saj për ta shijuar vetëm (jo ta ndash në Facebook) ose një lutje falënderimi për fëmijën tuaj kur e bën në heshjte ndërkohë që ai fle ( jo duke cicëruar në Twitter), mund të konsiderohen si shprehje të “amour de soi”.
Përkthimi i urtësisë së Rousseau-së në një masterplan për të shpëtuar kulturën tonë mund të duket i madhërishëm. Por ajo mund të ndihmojë secilin prej nesh të kuptojë tiparet e narcistit tek vetja. Kështu vjen një vetëpërmirësim individual.
Së pari, bëni testin e personalitetit nëse dilni narcist. Në qoftë se ju merrni një “rezultat të madh” si shoku i djalit tim, ndoshta është koha për të reflektuar pak. Pyesni, “A është ky personi që unë dua të jem?”
Së dyti, të shpëtoni nga ushqimi emocional i pavlerë (junk). Ky ushqim mund të ushqejë ndonjë vetë-obsesion të sëmurë. Bëni një listë të mendimeve që duhet të shpërfillni, sidomos ata të kritikëve, dhe shqyrtoni listën çdo ditë. Zgjidhni që të mos humbni asnjë moment duke u përpjekur për të bërë përshtypje të tjerëve, por më tepër kohë për të trajtuar ata (dhe veten) me mirësi.
Së treti, median sociale përdore shpejt. Posto për të komunikuar, mësuar dhe vlerësuar, kurrë për të promovuar vetveten. Çfarë keni për të humbur? Përveç pasqyrimit të shtrembëruar të vetes tuaj?
A janë këto praktika të lehta? Sigurisht që jo. Por unë e di se ju mund ta bëni këtë. Në fund të fundit ju jeni më të mirët.
*Arthur C. Brooks është president i Institutit American të Sipërmarrjes dhe një opinionist per NY Times.
Perktheu:27.al
