Origjinat e shtetit helen. Kur Janina e populluar me shqiptarë rivalizonte Stambollin. Suliotët e pamposhtur në tokë dhe arvanitasit të pamposhtur në det
Sot ka shumë njerëz që besojnë se periudha e sundimit osman ishte vetëm një parantezë në historinë greke dhe që në thelb asgjë nuk kishte ndryshuar për 400 vjet, por në realitet në këtë periudhë ka pasur ndryshime të mëdha në nivele të ndryshme në shoqëri, ekonomi, demografi. Zhvillime që kanë ndikuar jo vetëm tek revolucioni kombëtar, çlirimtar grek i vitit 1821, por edhe në Greqi sot.
Ka pasur ndryshime të mëdha në historinë e shtetit grek duke nisur qysh në vitin 1821, pas katër shekujsh në skllavëri populli u zgjua kundër pushtuesit. Në të vërtetë origjina e ndryshimit është më herët. Në vitin 1570, defteri grek tregon se fshatra grekë si ai Panajasë, kishin kaluar mbi 100 vende, ndërsa shqiptarët kishin themeluar fshatra të reja. Shumë vite më vonë, Janina e vitit 1800 e populluar me shqiptarë rivalizonte me Stambollin dhe ishte e populluar me shqiptarë. Për të arritur në këtë përfundim janë kryer studime të hollësishme në varrezat greke nga arkeologët dhe janë studiuar edhe rregjistrat e kohës osmane.
Një dokumentar jep detaje historike të rëndësishme që flasin për drejtimin e shtetit grek nga shqiptarët. Ndiqni më poshtë të plotë këtë film dokumentar i përshtatur edhe në gjuhën shqipe.
