Nga Fahri Xharra
Përderisa të parët tanë e falenderonin Zotin me të mirat që iu kishte sjellë, ai nuk na harroi duke na e stolisur edhe vjeshtën me lule të bukura.
Shqiptarët kanë trashëguar doke dhe tradita të sakrifikimit, përkujtimit, gëzimit dhe falenderimit. Një prej tyre është edhe tradita e “Darkës së lamës” apo variacionet e saj gjuhësore të njohura si “Darka e fushës”, “Darka e bereqetit”, etj.
“Darka e lamës” është festë tradicionale shqiptare, e cila zakonisht është mbajtur në fund të tetorit kur janë vjelë të mirat e punës verore. Quhet e lamës, sepse “lama” ka qenë vendi i rrafshët në fshatra malore, ku janë shirë të korrat, kryesisht të misrit. Ndërsa në fushë ka marrë emrin “darka e fushës”, pasi janë vjelë të mirat e saj, kryesisht të grurit.
Lama po ashtu ka qenë vend gravitues i solidaritetit dhe reciprocitetit mes fshatarëve shqiptarë, duke ndihmuar njëri- tjetrin me fuqi punëtore. Duke qenë se te shqiptarët sfera bukësore ka qenë pjesë e rëndësishme e hollimit etik, “dhënia e bukës” ka qenë aspekt esencial i marrëdhënieve sociale tradicionale.
Të faleminderit, o Zot, që jemi ka të lashtë, që na ke ruajtur deri me sot.
Në rastin e “Darkës së Lamës”, qytetarët e Kosovës që njohin festat dhe falenderimet tradicionale të jetës dokesore, mbajnë mend se kjo festë ka qenë dhe është një festë falenderimi për Zotin, natyrën dhe njerëzit përreth. Andaj, ata anashkalojnë gremçin polemik të fjalës “shpikje” dhe e shohin edhe “Darkën e Lamës” si rivitalizim fisnikërues të traditës në nivel shtetëror.
Ndërsa ata që ndjekin vetëm një teh të përcaktuar të “mendimit kritik” e dinë përgjigjen dhe pyetjen e bëjnë vetëm për ta kënaqur interpretimin e tyre. Pa dyshim se në këto raste selektohen argumente për të dëshmuar se “Darka e Lamës” është një “shpikje”e Rugovës, gjithnjë duke aluduar se ajo është një falsitet. Sidoqoftë, kur analizohet më hollësisht, në shumë raste shihet se kemi të bëjmë më shumë me shpikjen e kritikës sesa me shpikjen e traditës.
