Kadare është krijuar për të marrë çmimin “Nobel”. Nuk e kuptoj përse nuk ia japin. Arsyeja duhet të jetë politike.
Nuk kam dëgjuar asnjë rus të shajë shqiptarët, pavarësisht vuajtjeve që mund të kenë patur.
Akademiku rus Aleksandër Rusakov deklaron se Rusia duhet ta njohë patjetër Kosovën. I ardhur në Tiranë me ftesë të Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë të Universitetit të Tiranës në një konferencë shkencore për shkrimtarin Ismail Kadare, Rusakov dha një intervistë të gjatë për gazetarin Roland Qafoku në emisionin “Debati në Channel One”. Një njohës shumë i mirë i gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqipe, Rusakov tha për gazetarin Qafoku se nuk ka asnjë arsye që Rusia të vazhdojë të mos e njohë shtetin e Kosovës.
“Kjo duhet të bëhet patjetër dhe nuk mund të ketë më hezitime”, tha Rusakov, i cili një pjesë të studimeve të tij për gjuhën dhe kulturën shqipe i ka bërë në Kosovë.
Rusakov për Kadarenë
Profesori rus Aleksandër Rusakov gjatë konferencës shkencore mbajti kumptesën me temë “Gjuha shqipe në krijimin e universit të Kadaresë” duke përdorur deri një shprehje të marrë prej tij “gjithëfarë rrangullash që s’u dihej as emri”. Janë të shumtë studiuesit shqiptarë që e vlerësuan Rusakov për sjelljen në studimin e tij të elementeve të gjuhës shqipe të përdorur nga Kadare në krijimet e tij letrare që për studiuesit dhe shkencëtarët është një lëndë e jashtëzakonshme. Lidhur me këtë gjatë intervistës Rusakov preku edhe çështjen e çmimit Nobel duke bërë një përcaktim gati letrar.
“Ismail Kadare është krijur për të marrë çmimin “Nobel”. Unë nuk arrij të kuptoj se si Akademia suedeze nuk ia jep këtë çmim këtij shkrimtari. Por, duket se ka arsye politike”, tha gjuhëtari dhe akademiku rus. Sipas tij, njëkohësisht duhet të kenë ndikuar edhe ata shqiptarë që kanë dërguar letra e padi ndaj Kadaresë në Akademinë “Nobel”.
“Kjo nuk është normale, por më anormale është se si Akademia nuk ia jep këtë çmim”, tha ai. I pyetur nga gazetari Qafoku, nëse Ismail Kadare ka qenë ndikuar në krijimtarinë e vet nga shkrimtarët rusë, bashkohës të tij, Rusakov e mohoi kategorikisht këtë. “Kadare nuk është ndikuar nga letërsia ruse. Po të ishte ndikuar në atë kohë do ta dëmtonte në krijimtarinë e vet”, tha Rusakov. I pyetur që përse Kadare nga njëra anë merr vlerësime prej tij, por nga ana tjetër vetëm dy romane janë përkthyer në gjuhën ruse, Rusakov tha: “Po është e vërtetë, në rusisht janë përkthyer vetëm “Gjenerali i ushtrisë së vdekur” dhe “Dimri i madh”. E para, është vepër e madhe, ndërsa e dyta, nuk na ka bërë shumë përshtypje, sepse e kemi lexuar vetëm pas vitit 1990. Ndoshta do kishte vlerë tjetër nëse do ta lexonim pas botimit në Shqipëri.” Nga ana tjetër Rusakov shtoi se arsyeja e mospërkthimit të veprave të tjera është, sepse në Rusi nuk ka përkthyes të mirë të një niveli të lartë.
Marrdhëniet e Rusisë me Shqipërinë dhe gjuha shqipe
Aleksandër Rusakov është profesor i gjuhës shqipe në degën e gjuhës shqipe në Univeristetin e Shën Petërburgut në Rusi. Kjo degë është themeluar në këtë universitet që në vitin 1955, ndërsa Rusakov ka nisur studimet për gjuhën shqipe në vitin 1974. Gjatë intervistës së tij ai tha që e kishte tërhequr gjuha shqipe si një gjuhë e vjetër dhe krejt e veçantë. Rusakov tregoi vështirësitë e studimeve nga viti 1974 deri në vitin 1990, sepse marrëdhëniet mes Bashkimit Sovejtik dhe Shqipërisë ishin ndëprerë.
“Nuk kam dëgjuar një rus të shajë dhe të flasë keq për popullin shqiptar. Kam dëgjuar të shajnë diktatorët shqiptarë, nga të cilët kanë vuajtur. Kam dëgjuar të shajnë regjimin, por kurrë nuk kam dëgjuar fjalë të këqia për popullin shqiptar”, tha ai. Megjithatë, Rusakov e kishte gjetur shpëtimin për të studiuar gjuhën shqipe në trojet shqiptare.
“Për mua shpëtim ka qenë Kosova. Kam qenë disa herë në Kosovë gjatë asaj kohe, sepse mund të shkoja atje, ndërsa në Shqipëri jo. Kjo më ka ndihmuar shumë ta njohë gjuhën shqipe dhe kulturën nëpërmjet Kosovës”, tha ai.
