E veshur me forca të blinduara dhe një maskë mbrojtëse, Iryna Kustovska fshin ngadalë një detektor metali nëpër një copë bari në kërkim të një mine të rreme tokësore të varrosur ndërsa makina e saj lëshon kërcitje me zë të lartë.
Administratorja 38-vjeçare e aviacionit civil nga Kievi ndodhet në Kovoso, ku po trajnohet për t’u bërë çminuese përpara se të kthehet në shtëpi për të marrë pjesë në detyrën e madhe të heqjes së minave dhe mjeteve të tjera shpërthyese të mbetura të shpërndara nëpër Ukrainë gjatë pushtimit rus.
“Ka mënyra të ndryshme për të ndihmuar vendin tuaj dhe unë zgjodha këtë, kështu që është një ndryshim drastik në jetën time.”
Kustovska dhe 12 ukrainas të tjerë, një përzierje e personelit civil dhe ushtarak, janë në një kurs të avancuar katër-javor që drejtohet nga trajnerë vendas që morën pjesë në pastrimin e dhjetëra mijëra minave dhe bombave thërrmuese të mbetura nga forcat serbe në nisje dhe pajisjet e pashpërthyera nga aeroplanët e NATO-s. Shkalla e kësaj detyre zbehet kundrejt asaj që ndoshta e pret Kustovska dhe kolegët e saj të trajnuar në Ukrainë.
Zyrtarët e ushtrisë dhe qeverisë atje thonë se të gjitha zonat e rimarrë pas pushtimit rus janë mbjellë me mina dhe kryeministri Denys Shmygal vlerëson se në total, më shumë se 300,000 km katrorë (115,000 milje katrore) territor do të duhet të pastrohen.
“Lufta në Ukrainë po intensifikohet, por gjithashtu ka një nevojë të madhe për të pastruar pajisjet e pashpërthyera.”
Ai punon për Mines Awareness Trust (MAT), një shkollë që trajnon qindra kadetë nga e gjithë bota si çminues çdo vit, duke pastruar minat në Kosovë dhe vende të tjera, duke përfshirë Irakun, Mozambikun dhe Libinë.
Minat që Rusia ka vendosur në Ukrainë janë të ngjashme me ato të vendosura në vitet 1990 në ish-Jugosllavi, tha Dula, duke i dhënë atij një fillim në drejtim të trajnimit.
“Plani është të trajnohen sa më shumë njerëz që të jetë e mundur për ta kthyer Ukrainën në një vend të sigurt për të jetuar”.
