Studimet në vendin tonë tregojnë se mbi 9000 persona preken në vit nga sëmundjet e zemrës dhe vdekshmëria në to arrin në nivelin 59%.
Hipertensioni është një ndër shkaktarët kryesor të sëmundjeve kardio-vaskulare. Shefi i sëmundjeve kronike në ISHP Alban Ylli thotë se nga 400.000 persona të regjistruar në shërbimin parësor në vend, 300.000 rezultojnë me hypertension, pra shtypja e lartë e gjakut.
Alban Ylli: Nëse do ta përfshinim edhe hipertensionin tek sëmundjet e qëarkullimit të gjakut dhe një nga faktorët risk bazë do të konsideronim hipertensionin. Në Shqipëri kemi të regjistruar 400 mijë me sëmundje të qarkullimit të gjakut, dhe prej tyre 300 mijë janë hiper tension, ndërkohë 100 mijë janë sëmundje të tjera dhe ato quhen sëmundje hishemike të zemrës.
Përveç hipertensionit, në këtë grup sëmundje përfshihen dhe ato ishemike, sëmundjet reautizmale të zemrës si dhe isuficenca kardiake.
Alban Ylli: Sëmundjet ishemike, ka edhe sëmundje të tjera më të rralla, psh sëmundjet reautizmale të zemrës, ndërkohë ka edhe sëmundje të tjera si isuficenca kardiake.
Klinikisht, sëmundjet e zemrës manifestohen në raste më të thjeshtë me dhimbje në gjoks, dhe në rastet me fatale; vdekje të menjëhershme.
Alban Ylli: Si shfaqje klinike do të identifikojë tre kryesoret. Mund të ndodhi dhe vdekje e papritur, dhimbja e gjoksit, një dhimbje që ndodh në sforcim, porn ë raste të avancuara mund të ndodhi në qetësi dhe infarkti i miokardit.
Diabeti, yndyrnat dhe duhan pirja, renditen gjithashtu si faktor të tjerë që ndikojnë në prekjen nga sëmundjet kardio-vaskulare.
Alban Ylli: Në thelb qëndrojnë disa faktorë risku, diabeti, yndyrnat e larta në gjak, dhe duhan pirja.
Stresi dhe depresioni gjithashtu konsiderohen si faktorë të jashtëm po kaq të rëndësishëm që ndikojnë në këtë grup sëmundjesh.
Alban Ylli: Përsa i përket stresit, ka evoluar konceptimi i tij. Kohet e fundit, po flitet për depresionin, stresin e gjatë, depresioni do të jetë një nga shkaktarët kryesorë të zemrës.
Ashtu si sëmundjet tumorale, edhe ato kardiake, vitet e fundit kanë pësuar ulje të moshës së të prekurve. Mjekët thonë se në këtë rast i referohen rasteve klinike por mungojnë studimet e plota të grupmoshave të reja.
Alban Ylli: Sëmundjet e semrës kanë kaluar në një proces rritje, duke filluar që në vitet 80-90, jemi duke vërejtur shenjat e para të frenimit të tyre.Rritja ka ardhur si pasojë e rritjes së moshës, por edhe mënyrës së jetesës.
A është faktori gjenetik, një ndër shkaktarët e sëmundjeve kardio vaskulare?
Alban Ylli: Nuk kemi fakte për ta verifikuar këtë. Duhet të jetë një reflektim të përdorimit të shërbimeve.
Përpos, shkaktarëve të mësipërm, detyrim i autoritetëeve të shëndetësisë është parandalimi dhe sensibilimi ndaj sëmundjeve të tilla. Në këtë rast; 2 duket sikur janë drejtimet në të cilat po punohet. Check up dhe strategjia e re që po përgatitet nga ekspertët për sëmundjet kronike, në të cilën përfshihen edhe ato kardiake.
Alban Ylli: Shoqëria si e tërë e cila duhet të mendojë në mënyrë të shëndetshme. Duhet të bëhet më tepër nëpërmjet fushatave sensibilizuese.
Gjithashtu, nëpëmjet marrëveshjeve me ministrinë e Shëndetësisë, spitalet private ofrojnë mundësi ndërhyje dhe trjatimi të quajtura “paketa shëndetësore” pa kosto për pacientët.
Alban Ylli: Operacionet e shpeshta që kryehen në zemër mund të kryehen edhe në sistemin privat. Ka nevojë për investime në njerëz dhe teknologji.
Rekomandimet janë: për ecje me të shpeshtë, korrektim të balancës ushiqmore ku në dietë duhet të përfshihen vakte perimesh dhe konsumi i sa më shumë frutave.
Alban Ylli: Nuk mund të shpresojmë në uljen e obezitetin, por në frenimin e tij.
OBSH vlerëson se ndyshimi i mënyrës së ushqyerjes që fëmijë, do të ndikoj gjatë rritjes në frenimin e sëmundjeve të tilla të cilat vrasin miliona njerëz në të gjithë botën.
