Nga Fahri Xharra
Është një fatkeqësi e madhe, kur sot e kemi botën në “grusht” falë komunikimit elektronik, kur të gjitha bibliotekat e botës e kanë humbur paprekshmërinë e tyre dhe mund të lexojmë edhe detajet më vogla të librave “të fshehur”; ndërsa neve na dalin në skenën mediatike spekulantët ordinerë, të cilët edhe nga mosdija (plus nga “urdhri”), edhe nga shpirti i lënduar i tyre na e çorientojnë mendimin kombëtar. Pasojat janë të rënda nga metodat e ndryshme të përdorura për humbjen e interesimit gjithëkombëtar për atë se kush ishim, dhe nga dëshira e “dhënies” së certifikatave të lindjes të atyre që kanë lindur diku larg e larg nesh.
Por, në unin tonë duhet të rrjedhë vera me mjaltë shqiptare, në mënyrë që ta pasqyrojmë të vërtetën tonë me aq sa mundemi. Dhe, do ia arrijmë! Ne duhet të jemi koha e të vërtetës.
“Pse kjo luftë pikërisht kundër kombit shqiptar, e cila nuk është e re, por ka bisht të gjatë historik pas vete? Pse një kombi i përzihen në identitet ato shtete me marionetat shqiptare? E pastaj, si është e mundur që ato shtete aq lehtë gjejnë mbështetës të flaktë për ta vazhduar luftën e ashpër shqip kundër kombit shqiptar dhe në mediat shqiptare?” (shkruan Naser Aliu).
Të dalim në rrënjët tona, ashtu të fshehura thellë në tokë e nën ujë, të fshehura aty ku edhe shkatërruesi nuk e ditur që një ditë do të gjenden.
… “Herkuli duke qenë ixnac (idhnak ) nuk ishte aq i lehtë që luhej me të…” – Në kapitull mbi Herkulin, Zaharie Mayani në librin e tij: “Les Etrusques commence a perler” (faqe 197) shkruan: “Ju fola për “s l i a”-n që vazhdimisht gjendej në kuzhinën etrusko-ilire. Por edhe nëse kërkoni nga një shqiptar pak “shlli” do të ju kuptoj se kërkoni krypë”. Edhe pse ka mendime të ndryshme që “shllia” ishte së pari latinisht Mayani është shumë këmbëngulës, kur thotë: “Sa e lezetshme është fjala greke “Thallassa” që kuptohet Deti. Kjo fjalë nuk ishte me origjinë greke. Ajo vjen nga fjala e gjuhës vendore (indigjene), nga e cila kur dikur erdhën grekët së pari në bregun detit i pyesin vendorët: “Çka është kjo? Në gjuhën indigjene (vendore) “thallassa” i thuhej “ujit me krypë”…”
Pra, të shpjegojmë:
Shëllirë – Ujë deti i ngopur me kripë, nga i cili nxirret kripa në kripore; ujë me sasi të ndryshme kripe, që përdoret në industri. Reparti i shëllirës. (fjalori i gjuhës së sotme shqipe)
Por, ka edhe më shumë:
Shëllirë femërore – 1. Ujë me shumë kripë, në të cilin mbahen djathi, ullinjtë, turshitë etj. për t’i regjur e për t’i ruajtur; ujë me shumë kripë ku janë mbajtur për një farë kohe djathë, ullinj, turshi etj. dhe që ka marrë shijen e erën e tyre. Shëllirë e fortë (e butë). Shëllira e djathit (e ullinjve, e turshive, e lakrave). Bëj shëllirë. Vë (fut) në shëllirë. 2. Bulmet i lëngshëm shumë i kripur (gjizë e shtuar me ujë, kos i holluar, dhallë etj.). Hanin bukë e shëllirë. Ngjeu kafshatën në shëllirë. 3. Ujë deti i ngopur me kripë, nga i cili nxirret kripa në kripore; ujë me sasi të ndryshme kripe, që përdoret në industri. Reparti i shëllirës. 4. Tokë shumë e kripur, zakonisht gjatë bregut të detit, që zë përsipër një cipë të hollë kripe dhe nuk ka bimësi. I shkripëzuam edhe shëllirat. 5. përd. mb. Shumë i kripur. Ishte shëllirë gjella.
* Dhia e shëllirës dhia e vetme e të varfrit, nga e cila merrte pak qumësht. E luan gishtin e shëllirës (e lëngut) dikush shih te “luaj”.
“Këta vendorët (indigjenët ) ishin me rrënjë pellazge-ilire -, shkruan Mayani -, dhe se nuk kishin nevojë t’i prisnin shekujt që t’i sjellin latinët e që nga ata të huazojnë “salire”.
Ata (pellazgët) e kishin shijuar “ujin e krypur” shekuj e shekuj më herët që nga Mesdheu në Kretë, në Egjypt e Palestinë disa (shumë) shekuj pra lindjes së Romës.
Ka kaluar koha kur thoshim “ishte greke ose romake”, sepse siç e thotë Elena Kocaqi, ne ishim para tyre këndej pari.
Pra, nga gjuha e të parëve e mësuat që “idhnak” dhe “Thallassa” (shëllira) është trashëgimi etruske-lydiase-hitite.
