Nga Umberto Eco
Sapo hyn në një taksi lind problem i ndërveprimit korrekt me taksistin. Taksisti është një individ që nget makinën gjithë ditën në trafikun qytetas – aktivitet që të çon ose drejt infarktit ose drejt delirit – në konflikt me shoferët drejtuesit e tjerë njerëzorë. Për pasojë, është nervoz dhe urren çdo krijesë antropomorfe. Kjo i shtyn radical chic të thonë se të gjithë taksistët janë fashistë. Nuk është e vërtetë, taksisti është i painteresuar ndaj problemeve ideologjike: i urren manifestimet e sindikatave, por jo për shkak të ngjyrës (kahut), por thjeshtë sepse pengojnë. Ai do të urrente edhe një parakalim të balilave . Ai kërkon vetëm një qeveri të fortë që t’ia mbledhë të gjithë automobilistëve privatë dhe të vendosë një orar ndalim qarkullimi nga gjashta e mëngjesit deri në mesnatë. Është mizogjin, por me gratë që dalin jashtë, nëse qëndrojnë në shtëpi të ziejnë makaronat, i toleron.
Taksisti italian ndahet në tre kategori. Ai që këto opinione i shpreh gjatë gjithë udhëtimit; ai që hesht i kontraktuar dhe që e komunikon mizantropinë e vet përmes të ngarit të makinës; ai që e zbraz tensionin e vet në një rrëfimtari të pastër dhe tregon atë që i ka ndodhur me një klient. Kemi të bëjmë me tranches de vie të zhveshura nga çdo kuptim parabolik dhe që po të tregoheshin në një tavernë do ta detyronin pronarin e lokalit ta nxirrte jashtë subjektin tregues duke i thënë se kish ardhur ora të flinte. Por taksisti që i jep makinës i gjykon si interesante dhe të mahnitshme të tilla rrëfime dhe ju do të bënit mirë t’i komentonit sistematikisht me: “Shih, shih çfarë njerëzish, ç’po na dëgjojnë veshët, po vërtetë ka ndodhur me ju”? Kjo pjesëmarrje nuk e nxjerr taksistin nga autizmi i tij fabulist, por thjeshtë ju bën të ndjeheni më të mirë.
Në New York, një italian rrezikon shumë nëse e tregon origjinën e vet, kur lexon te baxha e taksistit një mbiemër si De Cutugnatto, Esippsitto, Perquocco. Pas kësaj, taksisti fillon të flasë një gjuhë të padëgjuar më parë dhe fyhet rëndë nëse ju nuk e kuptoni. Menjëherë duhet të thoni në anglisht se ju flisni vetëm dialektin e fshatit tuaj. Nga ana tjetër ai është i bindur se tashmë në vendin tonë gjuha kombëtare është anglishtja. Por, në përgjithësi, taksistët njujorkesë kanë ose një emër hebre, ose një emër jo hebre. Ata me emër hebre janë sionistë reaksionarë , ata me emër jo hebre janë reaksionarë antisemitë. Nuk bëjnë deklarata, kërkojnë një opinion. Nuk di si të sillesh me ata që lexon se emrin e kanë pak a shumë si nga lindja e mesme, ose rus dhe nuk kuptohet nëse janë hebrenj apo jo. Për të shmangur incidentet atëherë, duhet thënë se ke ndërruar mendje dhe se nuk do të shkosh në kryqëzimin me rrugës së Shtatë me të Katërmbëdhjetën, po në Rrugën Charltont . Pas kësaj, taksisti nxehet, frenon dhe ju detyron të zbrisni, sepse taksistët e New York-ut njohin vetëm rrugët me numra dhe jo ato me emra.
Ndërsa një taksist parizien nuk njeh asnjë rrugë. Nëse i kërkon të të çojë në Place Saint- Sulpice, ju shkarkon në Odeon duke ju thënë se nuk di më si të mbërrijë. Por më parë do të jetë ankuar gjatë për pretendimet tuaja me shprehje si “ah, ça monsieur, alors…”. Ftesës suaj për ta ndihmuar duke iu drejtuar guidës ose nuk i përgjigjet ose ju lë të kuptohet se nëse po kërkonit një konsulencë bibliografike duhet t’i drejtoheshit një arkivisti paleograf të Sorbonës. Orjentalët janë një kategori më vete: me mirësjellje eksteme të thonë të mos shqetësohesh se do ta gjejnë shpejt vendin, pastaj i bien nga tre herë bulevardeve dhe pastaj të pyesin nëse ka ndonjë ndryshim të madh që në vend të të çojnë në Gare du Nord të kanë çuar në Gare du Est, se në fund të fundit trena janë të gjithë.
Në New York nuk mund të thërrisni me telefon një taksi, vetëm nëse i përkisni ndonjë klubi. Në Paris po, vetëm se nuk vijnë. Në Stokholm mund t’i thërrisni vetëm me telefon sepse nuk i zenë besë një njeriu të çfarëdoshëm që kalon në rrugë. Por, për të gjetur numrin e telefonit, duhet të ndaloni një taksi që kalon në rrugë, dhe ato, siç e e thashë, nuk kanë besim për të ndaluar.
Taksistët gjermanë janë të sjellshëm dhe korrektë, nuk flasin, vetëm shtypin gazin. Kur zbrisni, të bardhë si gëlqere, e kuptoni pse vijnë të pushojnë në Itali, ku i japin me gjashtëdhjetë në orë para jush, në korsinë e parakalimit.
Nëse vë të garojnë një taksist të Frankfurt-it me Porsche dhe një taksist të Rio-s me një Volkswagen të rrënuar, arrin i pari taksisti i Rio-s, edhe ngaqë nuk ndalon nëpër semaforë. Nëse do të ndalej , do të kishte në krah një tjetër Volkswagen të shkatërruar, që e ngasin ca djelmosha të cilët zgjasin dorën dhe të marrin orën.
Gjithsesi, ka një mjet të pagabueshëm për të njohur një taksist, është ai person që kurrë nuk ka kusur.
