Nga Fjorda Llukmani
Shumë ndryshe nga rrethi im shoqëror, për të festuar ndërrimin e viteve vendosa mos të dilja për jetë nate. Nuk besoj se kam humbur diçka që se kam bërë herë tjetër, kështu që s’më ngeli pishman. Unë jam kudo nëpër festa dhe s’po pres Vitin e Ri për aheng. Mezi u mbusha mendjen që nuk dal. Vendosa që me datë 1 janar të shkoja në Pogradec. Çohem rreth orës 7 mëngjesin e parë të vitit dhe marr rrugën avash-avash. Sigurisht jo vetëm, tek pullë, por me pak persona, tifozë të qetësisë e jo zhurmave.
Gjatë udhëtimeve të mia brenda dhe jashtë Shqipërisë, janë disa vende që ëndërroj të kaloj pleqërinë. Lini në Pogradec është njëri prej tyre. Nuk e kisha vizituar asnjëherë nga afër, por sa herë më kalonte rruga e imagjinoja veten 70 vjeç duke pirë kafe në oborrin e shtëpisë private buzë liqenit. Tek dëgjonin përrallat e mia, vendosëm ta vizitojmë meqë na dukej i vogël nga larg. Kisha lexuar në Internet që në Lin ndodhej një mozaik që i përkiste epokës së hekurit. Gjetja e mozaikut më dukej e thjeshtë, por nuk ishte edhe aq.
Fshati Lin ishte me rrugë të vogla që mund të kalojë vetëm një makinë. Shtëpitë dukeshin shumë lezetshëm ngjitur me njëra-tjetrën, me dalje rrugicash në liqen. Tek-tuk shikoje ndonjë plakë duke pastruar para portës me fshesë. Vendi dukej xixë, derisa eca pak më tutje e pashë një pirg të madh plehrash të djegura. Parkojmë makinën dhe nisemi në kërkim të mozaikut. Në fund të rrugicës pashë shenjë shtegu dhe isha e sigurt që kishte rrugë diku atje. “Ne na duket si rrugicë qorre”- ja këpusin këta ekspertët që nuk njohin as sinjalistikën rrugore. “Kjo shenjë në gjuhën e këmbësorëve aventurierë tregon që ka shteg, kështu që hajde e ndjekim se me siguri na çon diku”-u them unë që shyqyr dija diçka. Ndjekim shenjat e futemi në një shteg buzë liqenit, që një Zot ja dinte fundin. Asnjë tabelë, asnjë shkrim se ku jemi ose ku po shkojmë. Zero investimi për turistët. Aman more ca u kushton një tabelë për të orientuar njerëzit, se kuptoj?!
Në Google Maps kisha parë që pranë liqenit kishte toka bujqësore që punoheshin nga banorët e Linit. Secili kujdesej për to dhe dukeshin të mbajtura mirë. Shumicat prej tyre parkonin varkat pranë tokave. Mesa duket çdo banor i Linit kishte një varkë të vogël, sa për të ardhur vërdallë. Tek-tuk nëpër cepa shikoja masive plehrash që ja prishnin lezetin pamjes. Më vjen plasje, por ç’të bëj. Shenjat e shtegut vazhdonin të na ndiqnin derisa u ndodhëm midis dy rrugëve e s’dinim cila ishte e duhura. Nuk do mend që grupi më ndoqi mua, gjoja si më të zgjuarën mes tyre, por e patën gabim. Jo vetëm që s’ju afruam mozaikut, por dolëm komplet në krah të kundërt. Gjithsej kishim ecur 1 orë dhe nuk i thonë pak për aq i vogël sa na dukej Lini nga larg. Ama i ramë rreth e përqark. “Ky mozaiku bën mirë të jetë goxha interesant për t’u parë që t’ia vlejë lodhja”- i thosha vetes. Bëmë si bëmë dhe u orientuam me Google Maps. Shohim një ndërtesë në majë të fshatit dhe kthehemi përsëri mbrapsht. Gjatë kthimit po mendonim të shkonim, apo jo atje sipër, me idenë që mund edhe mos ta gjenim mozaikun e famshëm. Po vdisja për të ngrënë, por nuk doja të hiqja dorë. Ishim aq pranë dhe të iknim pa e parë sikur s’kishte kuptim. Sipas informacioneve, ky mozaik u zbulua në 1969 dhe gërmimet tregonin për një vendbanim ilir, që i përket epokës së hekurit dhe deri në mesjetën e hershme. Mozaikët nga ana artistike ngjajnë me stil ballkanik.
Ngjitemi sipër dhe ja më në fund mozaiku! Sa bukur dukej liqeni nga atje lart! E harruam fare për çfarë ishim nisur. U përqendruam tek pamja dhe qetësia që të jepte Lini. Në malin përballë kishte rënë dëborë dhe mjegulla dukej aq bukur pranë liqenit. Në krahun tjetër shikoje fshatin, me çatitë pothuajse njësoj. Nuk hymë dot për ta parë mozaikun pasi ishte i mbyllur me dry e s’kishim ndër mend të kalonim kangjellat. Ama e rëndësishme është që e gjetëm dhe po shijonim pamjen më të bukur të liqenit të Ohrit. Të paktën për mua ashtu ishte. U ulëm në një cep duke bërë llogaritë sa na kushtonte të pleqëronim në Lin. Një skaf i vogël na duhet e për pak minuta je në qytet të Pogradecit, në Ohër, Strugë e ku të duash ti. Me pak fjalë Pogradeci është si një portë për të dalë dhe jashtë shtetit. “Sa bukur që qenka këtu sipër! Bëmë mirë që nuk hoqëm dorë kollaj” – thotë një prej shokëve, që ndërkohë i gërryenin zorrët dhe i pihej ujë. E ç’e do ushqimin kur mbushesh me ajër të pastër Lini?
http://www.dritare.net/2018/01/03/si-me-gjeti-viti-i-ri-ne-lin/1
