“Ku shkuan paratë?”, është pyetja djeg buzët e të gjithë xhamajkanëve dhe më të famshmit prej tyre, Usain Bolt, legjenda e sprintit botëror, fitues i tetë medaljeve të arta olimpike, viktimë e një mashtrimi financiar, që dyshohet se ka grabitur rreth dyzet persona gjithsej.
Në dy javët e fundit, autoritetet lokale kanë hetuar një kompani investimi, Stocks and Securities Limited (SSL) me bazë në Kingston, që supozohet të mbajë fonde të vendosura nga Bolt, llogaria prej 12 milionë dollarësh e të cilit është zbrazur dukshëm, pothuajse në total.
Rasti ka prekur të gjithë ishullin e Karaibeve. Aq shumë, sa që artisti i dancehall Gage e ktheu atë në një këngë të quajtur “SSL”, me atë refrenin e paqartë “Weh di money de? (“Ku janë paratë?”). Vërtetë ndaj temave të trajtuara shpesh nga skena muzikore xhamajkane, tekstet e Gage nxjerrin në pah luftën e klasave, padrejtësitë e saj, ndarjen midis banorëve të pasur dhe me ndikim të lagjeve të pasura të Kingston dhe të rinjve në vështirësi në lagjet e varfra.
Kënga përshkruan gjithashtu përpjekjet e qeverisë për t’i dhënë fund mashtrimeve telefonike dhe llotarive të tjera mashtruese, por gjithashtu vë në dukje se ajo kurrë nuk është angazhuar për të luftuar një mashtrim në një shkallë kaq të madhe.
Dënime “të rënda”?
Ministri i Financave Nigel Clarke dukej se ishte dakord, duke i thënë AFP se dëshironte sanksione të ashpra. “Hendeku midis dënimeve për krimin, me jaka të bardhë dhe formave të tjera, duhet të kapërcehet. Nëse jeni duke grabitur ata që ju besojnë paratë e tyre, ose nëse jeni duke mashtruar investitorët dhe duke rrezikuar sistemin tonë financiar, mënyrën tonë të jetesës, shoqëria xhamajkane dëshiron që ju të viheni në hije për një kohë të gjatë,” tha ai.
Usain Bolt është një nga rreth 40 viktimat e këtij mashtrimi, duke përfshirë të moshuarit që tani janë pa para. Clarke tha se do t’i kërkonte FBI-së dhe agjencive të tjera të huaja që të ndihmonin me hetimet, pasi të zëvendësonte anëtarët e bordit të Komisionit të Shërbimeve Financiare (FSC).
Kjo organizatë mori përsipër menaxhimin e përkohshëm të SSL dhe emëroi një auditor special. Policia xhamajkane ka bastisur shtëpinë e një ish-punonjësi të asaj kompanie dhe ka sekuestruar dokumente, por ende asnjë i dyshuar nuk është akuzuar.
Në këtë trazirë, lojtarët në botën e financave shpresojnë se besimi në institucionet bankare të vendit nuk do të minohet.
“Ajo që pamë fillimisht ishte një reagim emocional, mjaft i kuptueshëm duke qenë se bëhet fjalë për paratë e njerëzve dhe ka tronditur besimin në sistemet financiare. Por qeveria veproi shpejt për të siguruar që ajo të rivendosej”, tha Dennis Chung, një drejtues biznesi, i cili është gjithashtu sekretar i përgjithshëm i Federatës së Futbollit të Xhamajkës.
Me besim të vendosur, zoti Chung shprehet se nuk do të ketë “pasoja afatgjata. Njerëzit do të vazhdojnë të investojnë në aksione, obligacione dhe letra me vlerë.” Për Abka Fitz-Henley, personalitet mediatik në Xhamajka, ajo që nuk ka asnjë dyshim, megjithatë, është neveria e përgjithshme e frymëzuar nga pengesat e Bolt. “Shumica e popullsisë është e neveritur nga ky akt kriminal, i cili përbën një padrejtësi ndaj një njeriu, të perceptuar si jashtëzakonisht të këndshëm, i cili është, për më tepër, xhamajkani më popullor i gjallë në botë. Shpresojmë që atij t’i kthejnë paratë e tij”.
“Xhamajka është vendi im”
I ardhur nga një prejardhje modeste, i lindur në famullinë e Trelawny në Xhamajkën veriperëndimore, Bolt u bë një superstar global, pasi kishte thyer rekordet botërore në 100 metra dhe 200 metra dhe duke dominuar Lojërat Olimpike në Pekin, Londër dhe Rio.
Këngëtarja reggae e nominuar dy herë për Grammy, Etana, sugjeron se ish-atleti mund të jetë penalizuar për mungesën e lidhjeve të elitës. “Ky rast është i turpshëm për vendin. Pasaniku i ri, ai duhet t’i bashkohej marrëdhënieve të fuqishme, të falsifikuara dhe atëherë askush nuk do t’i prekte paratë e tij”.
“Personalisht, unë do të investoja në Xhamajka vetëm nëse mund ta bëja në partneritet me një anëtar të aristokracisë dhe klasës së lartë, sepse askush nuk guxon të prekë paratë e tyre”, shtoi ajo.
Bolt ka thënë pak për këtë rast, por ai siguroi, se kjo nuk do ta shtyjë atë të braktisë atdheun e tij: “Pavarësisht se çfarë po ndodh në këtë moment, Xhamajka është vendi im, unë e dua dhe kjo nuk do të ndryshojë kurrë. Unë gjithmonë do të bëj gjithçka në fuqinë time për ta bërë atë të rritet”.
