Nga Ilnisa Agolli
Letër Adelajdës
Ah, Adelajdë ti nuk e fale kurrë Katerina Blumin që lexoi Gazetën e së djelës apo jo?
Ti e dije, sekretin e ditës së dielë!
Sepse në fakt, e diela është një ditë e lumtur ose e trishtë. Është një ditë që edhe pse e trajton si paraja duke e fshehur në bankë, ikën…
Ndonjëherë , e bën duke marrë me vete dhe vogëlushe për t’i çuar në “Ëmbëltore”.
E diela, është gënjeshtare! Është një prej atyre ditësh që ti reflekton dhe kujtohesh se çfarë bën ende: Po jeton apo po vdes?
Të dielën ne vdesim në mënyrat tona të së përditshmesh. Është si të thuash një lloj meshe ndaj së cilës, të gjithë jemi të krishterë dhe lutemi pastaj.
Ndonjëherë dhe qajmë. Sikundër e bëmë këtë të djelë. Lajmi mori dhenë, të gjithë e lexuam: “Adelajda Xhamani ndërron jetë. Ishte vetëm 31 vjeç.”
Por, për të shmangur një ngjyrë autenticiteti dhe stërzgjatur në teorira, siç bëhet nga gazetarë dhe analistë të këtij vendi, për të shitur ca mend më tepër e marrë përgjegjësira për të mbushur gazeta për ca para më shumë duke vërtetuar padashur dinakërinë e tyre provinciale dhe pasqyruar arsyetime të paskrupullta dhe shkruar në fund dy pika lot, po i bie shkurt.
M’u kujtua sot , “Nderi i humbur i Katerina Blum” i Heinrich Böll. Shvarci ynë të bën ta lexosh ndryshe jetën dhe vdekjen, lulet dhe të fundit grusht dhé. Pse? Ti kupton fuqinë dhe mallkimin e gazetave. Ti kupton s’e shtypi shkruar për ca lexues më shumë, të zhvat orë, kohë, frymë, gjumë, bashkë me rrobat e trupit edhe trupin.
“Përpara se të mund ta quajmë retrospektivën si krejtësisht të papërfunduar dhe të hidhemi tek ajo e shtunë, na mbetet të tregojmë se çfarë ndodhi në shtëpinë e saj”, – shkruan autori.
Ai rrëfen Katerinën apo Adelajdën?
Fatin e kujt prej vajzave shkroi, në faqet e së dielës?
“Gazeta, e mërziti shumë, saqë ia nxiu jetën (të paktën nga ana subjektive) si në marrëdhëniet me fqinjët, ashtu dhe përsa i përket banimit në banesën e saj. Kishte dhe nga ata që ua hidhnin fajin Gazetës së të Shtunës, telefonatave apo gjërave që u botuan Gazetën e së Djelës.”
Katerina siç po kuptojmë lexonte duke u përhumbur vetëm aty, gazetës. Ajo refuzonte sakaq paninë e çajit dhe refuzonte në mënyrë jo agresive gjithçka. Kështu, me një ton apatik dhe miqësor ushqehej shtypit.
A nuk duket se ajo e urrente gazetën?
Po Adelajda jonë, thua e donte?
Ajo ndoshta e dinte se një ditë do i dorëzohej kësaj loje që ndertohet nga rrena. Adelajda nuk u dorëzua. Adelajda e dinte se një të shtunë do të vendoste ta grisë atë.
Gazeta nuk është për njerëz që ruajnë nderin.
Ndaj nuk vuri kurrë në gojë fjalët e Katerinës:
“Nuk më ngushëllon asgjë! Të gjithë njerëzit që njoh unë lexojnë vetëm gazetën.”
Ndaj nuk e humbi nderin!
Mbase ajo e urrente Katerinën për këtë fakt. Mbase ajo ndaj e dënoi atë kështu, duke e mësuar dhe një herë që duhet të dëgjojë ato dreq këshillash. Ishin thjesht dy:
“Mos e prek kurrë telefonin dhe mos lexo asnjë gazetë nesër.”
Ndaj, Adelajda jonë nuk e humbi nderin. Adelajda ishte vajzë e dëgjuar. Nuk u ankua kurrë dhe e fshehu kaq bukur inatin e saj me Katerinën. Ajo e dinte se një të dielë do të mund t’i mësonte ç’ishte nderi dhe ferri…: Gazeta e së dielës!
Pse shkruan të gjithë për këtë çupkë? Pse duhej të botohej gjithë vlerësimi, dhimbja dhe hipokrizia në shtypin tonë? Kush jemi ne që nuk e mësuam kurrë se nuk bërtitet loti? Ne nuk jemi shenjtorë, ëngjëj. Ne e dimë se ëngjëjt nuk jetojnë në tokë dhe nuk shkruajnë nëpër gazeta. As i lexojnë ato. Atëherë pse nuk e lëmë të qetë aty në “Ëmbëltore”? Ajo duhet të zgjedhë pastën që i pëlqen aq shumë.
Por, ndoshta shkrimtari e kish parashikuar qysh herët. Ai e shkroi Adelën, por ne nuk e lexuam dot se jemi krenarë për të vënë gjyslyke. Jemi mendjendritur mjaftueshëm për të lexuar akoma.
“Tani e kam të qartë çdo gjë. Asaj nuk i paska mjaftuar lumturia jonë modeste. Paska dashur të vdesë lart! Transmetoni për lexuesit e Gazetës dhe dy fjalë: – Vogëlushe, do të kishe bërë mirë të qëndroje dhe pak. Ne, me kalimin e viteve do të kishim bërë ç’mos për të të siguruar një lumturi njerëzish të ndershëm.
Ah, Katerinkë…”
… ah, Adelajkë!
