Nga Ilir Seci
…Shumë mote, kur kemi verue në Bjeshkë tona, na ma të rinjtë baheshim nji fjalet për me ndejtë ndonji natë jashtë, në majë të Majës, me dhezë nji zjerm të madh me çetinakë dhe me pritun Lemjen e Diellit… Lemja e Diellit e kundrueme prej Majeve të Bjeshkëve asht nji mrekulli e vërtetë…
…Ti je ulun në nji çung skej zjermit, gjithshka asht e kredhun prajshëm në terr, kur papritun horizonti andej ka Lemja e Diellit nis e përndizet, nji kunorë ngjyrë rozë nis e formohet tue paralajmerue ardhjen e Diellit… Kunora asht ngjyrë rozë, nji ngjyrë e ndrojtun bash si përskuqja e turpshme e nji vashe të marshme… Mbasadej kunora rozë bymehet, ngjyrat nisin e shtojnë tonet, ngjyra rozë kthehet në të kuqe, mbi horizont përshfaqet si nji elips pjesa e epërme e diskut të Diellit…
Dielli Len…
Bota nis me ardhë në qenie…nis me u shpërfaqë! Terri nis e zhdavaritet, ma së pari nxjerrin kryet Majet e Majave, pse me Majet e Bjeshkëve falen ma së parit rrezet e Diellit… Bota poshtë nder ograja, pllaja e lugina mbetet tue andrrue në gjumë, kur Majat e Majave i rrokin rrezet e para të Diellit. Majat e gzojnë këtë luks, pse e kanë fitue me mund, tanë vitin u qindrojnë rrufeve, stuhive të reshjeve, shi a borë, murlan e ortigje… vetëm e vetëm me pase njatë luksin që me u përqafë të parat me Diellin…
– “Të falem Dielli Zot!”
Vetëm, kur e përjeton njeri nji Lemje Dielli ndër Majat e Bjeshkëve, mundet me e kuptue, pse të parët tanë adhuronin Diellin si Zot… Pse nji Lemje Dielli shplon misterin e Krijimit, ardhjes në qenie! Mbas territ të natës Rezet e Diellit shplojnë misteret e që kish mblue tisi i natës… Rezet e Diellit rrokin Majet, mbasandej çojnë prej gjumi gonxhet e luleve në pllajat afër Majeve… gonxhet që çilën si ftyrat ëngjëllure të kërthive të posalémë… Prej rrezeve të diellit bulat e vesës që ka mbledhë i ftofti i natës, shkëlzejnë si vezëllima diamantesh ndër petale lulesh ase në ndonji rrjetë marimange… Do cukla resh përskuqun prej rrezeve të para lodrojnë andrrueshëm në ajër…Përskuqje që shpërbahet sa përshfaqet disku i plotë i Diellit…
Leu Dielli!
Sa herë që e kam përjetue këtë mrekulli të lemjes së Diellit, kam mendue me vedi:
– “A thue ba me pasë gojë me folë këto Majé Majash, sa historinë e pakallzueme kurrë, kishin me na e diftue!? Sa Lemje Dielli të papërjetueme prej nesh, vdektarëve drumtarë mbi këtë Tokë, kanë pa këto Maje! Sa kishin mujtë me kallzue këto Bjeshkë për çka kanë pa e ndie prej se ka Lé Dielli ma së parit!?!”…
