“Janë pasardhës të padenjë të së kaluarës së lavdishme helene. Turp për ta që janë bërë zhele dhe grindavecë, jo vetëm me Shqipërinë, por me të gjithë fqinjët.”
Nga Sokol Neçaj
Kam patur fatin ta kisha shok zyre një burrë shumë të mençur e të kulturuar. Ishte analist dhe njohës nga më të mirët që kishte në atë kohë Ministria e Jashtme e Shqipërisë. Quhej Pjerin Vata.
Pjerini vdiq në kulmin e pjekurisë së tij intelektuale, shumë i ri dhe i varfër. Vdiq i varfër, megjithëse kishte dy diploma nga shkolla të huaja, edhe pse fliste pesë gjuhë, megjithëse ishte përkthyes zyrtar i Presidentit të Republikes. Ishte i varfër edhe pse bashkëshortja e tij ishte drejtore e Tregtisë së Tiranës.
Por, Pjerini vdiq shumë i lumtur dhe i pasur, sepse kishte dy vajza që ishin pasuria dhe krenaria e tij më e madhe. Pjerini kishte një familje që e çmonte shumë. Pjerini ishte babai i Mimi Kodhelit. Prandaj, kush njeh këtë familje, i vjen pështirë nga sulmet banale e primitive të medias greke. Turp për ta që janë bërë zhele dhe grindavecë, jo vetëm me Shqipërinë, por me të gjithë fqinjët.
Dy vjet më parë, kur nisi kriza greke, një revistë gjermane botoi një imazh të Afërditës në kopertinën e saj, me titull: “Mashtruesi në familjen euro”. Në artikull, grekët modernë përshkruheshin si përtacë të mefshët, hileqarë dhe gënjeshtarë, mjeshtra të korrupsionit, pasardhës të padenjë të kaluarës se tyre të lavdishme helene.
Ironia e artikullit është se Greqia moderne ka pak gjëra të përbashkëta me Perikliun apo Platonin. Nëse ka ndonjë gjë, është projekti i dështuar gjerman. Ishte viti 1832 dhe Greqia sapo kishte fituar pavarësinë nga Perandoria Osmane. “Fuqitë e mëdha” të kohës – Britania, Franca dhe Rusia – emëruan një princ Bavarian si mbretin e parë të Greqisë. Emri i tij ishte Otto. Ai mbërriti në mbretërinë e tij të re me një ekip arkitektësh, inxhinierësh, mjekësh dhe ushtarësh gjermanë, – dhe nisi projektin për të rikonfiguruar vendin sipas idealit romantik të kohës. Shekulli i XIX kishte sjellë një rigjallërim të interesit europianëve për Greqinë e lashtë. Emra të mëdhenj si Gëte, Shelley, Byron, Delacroix dhe shumë artistë të tjerë, poetë dhe muzikantë iu kthyen bukurisë klasike.
Otto u kujdes që Greqia moderne të jetonte në atë imazh romantik. Athina, në atë kohë një katund i vogël u bë kryeqyteti i ri kombëtar. Arkitektët nga Mynih projektuan dhe ndërtuan pallatin mbretëror, një akademi, një bibliotekë, një universitet dhe të gjitha ndërtesat e bukura e neoklasike.
Në këtë mënyrë Greqia moderne u shpik si një sfond i artit bashkëkohor europian dhe imagjinatës. Kështu, u hodhën themelet e keqkuptimit historik, të cilat ndjekin Greqinë dhe marrëdhëniet e saj me veten dhe vende të tjera europiane përgjithmonë.
Grekët ortodoksë të krishterë, konservatorë dhe të konflikteve te ashpra antagoniste ndaj institucioneve të tyre qeverisëse janë e kundërta e atyre që pritej.
Duke pretenduar vazhdimësi të pandërprerë me të kaluarën e lashtë, veçse është rritur hendeku i thellë në mes grekeve antikë dhe modernë. Me kalimin e kohës, ky mit u bë dogma qendrore e politikës dhe identitetit kombëtar grek.
Ashtu si gjuha e saj, shoqëria greke vuan nga një numër ndarjesh.
Greqia moderne nuk u bë kurrë me të vërtetë e pavarur. Ajo ka qenë gjithmonë më tepër e varur nga fuqitë dhe kapitali i huaj. Ngarkuar me peshën që nuk mund ta mbajnë të paraardhësve që gjoja kanë hedhur themelet e qytetërimit perëndimor, të drejtuar nga nënrryma të forta kulturore që dëmtojnë autoritetin e shtetit, ata kapen fort për realizimin e një ëndërre të premtuar nga klasa e tyre politike, se Greqia në njëfarë mënyre mund të bëjë diçka ndryshe nga pjesa tjetër e botës, një utopi ku njeriu mund të jetojë në ëndërra.
Grekët para së gjithash janë në krizë identiteti, një projekt romantik i dy shekujve më parë, me borxhe kolosale dhe të paaftë për të përshtatur me realitetin e shekullit të XXI.
Sa bukur qe e ke qendisur nuk e di se po shan greket per metodat e tyre te mbrapambetura apo po mbron mriken qe kishte dal ne mergim si shum femra Shqiptare qe perfunduan semaforeve me te paren jam dakort po te 2 ten nuk ta pranoj , dhe sa per ate qe vdiq i varfer ne ate sistema gjakpirsash edhe ata qe ishin te pasur te trashiguara brez mbas brezi vdiqen te varfer prandaj mos na trego pralla , dhe se vdiq i varfer nuk e ben automatikisht gocen e tij nji femi shembullor , brockullat mbaj per vete dhe mos u tall me miletin .