Nga Ilir Seci
Rrafsh 50 vjet ma parë, nga data 15 Gusht deri me 18 Gusht të vjetës 1969, në fermën e Max Yasgur-it në New York u mbajt nji koncert që i dha za në histori nji vendi të panjoftun fare deri ateherë, vendit të quejtun Woodstock. Aty në fermën prej 600 acres, (243 Hektaresh), të Max Yasgur u mbajt nji koncert i improvizuem, ku kënduen legjenda si: Jimi Hendrix, Janis Joplin, Santana, The Who, Grateful Dead and Crosby, Stills, Nash & Young, e të tjerë. Koncerti nuk ishte zyrtar, u planifikue dhe u mbajt në kuader nji lëvizje të viteve ‘60-‘70, e quejtun “counterculture” shqip “kundërkulturë”, lëvizje që rezononte me protestat per paqen dhe të drejtat e njeriut që mbaheshin asokohe.
https://www.youtube.com/watch?v=FNnikQLYyq0
Atëbotë nuk kishte rrjete sociale me perhapë lajmin, as fejsbuk me postue e me ba “tag” shoqninë, por prapëseprapë fjala u përhap dhe mbi 450 mijë veta morën pjesë në këtë koncert historik… Jehona e kësaj ngjarje asht’ e fuqishme edhe sot mbas 50 vjetësh…
Woodstock me e përkthye në shqip domethanë “Fusha e Druve”… ky përkim toponomastik na krijon mundësi spekullimi për krahasim me nji tjetër realitet paralel, realitetin shqiptar të asaj kohe, Republikën Popullore të Shqipërisë, (se më 1969 nuk ishte ba hala “Socialiste”)…
“Fusha e Druve” në çdo qytet të RPSH-së, gjatë tanë viteve të sistemit mbeti nji vend shume i randësishëm në rrafsh jetik për banorët, ndryshe nga “Woodstock” i amerikanëve që e vlerësonin “Fushën e Druve” të tyne vetëm në rrafsh kulturor. Sidomos, për banoret shqiptarë të qyteteve të parajsës socialiste” ajo “Fusha e Druve” ishte me randësi në rrafsh jetik, pse aty me Latën e Druve merrej Rracioni i Druve të dimnit, druve, me të cilat kalohej dimni i ashpër. Dimni që shtyhej tue djegë dru në stufë për me nxehë paksa brinjtë e bamuna fizarmonikë prej urie dhe kockat e deformueme nga stërmundimi. “Fusha e Druve” shqip zgjonte ndjesi servilizmi, gjetje miku dhe pagese nën dorë për me sigurie pak ma shumë dru sesa fqiu, (kojshia, gjitoni.)…
“Woodstock” në anglisht për amerikanët zgjonte nostalgji kujtimesh të bukura mbushun me ndjesi rebelimi e pakënaqësie, pse gjanat ishin mirë por jo aq mirë sa donin ata me qenë…
Nga koha e “Fushës së Druve” të Shqipërisë “Fanar Ndriçues” në botë asht ba proverbial ai rasti, kur nji burrë shkoi me marrë nji fije dru ma shumë se fqinjiët, por roja e fushës së druve nuk ia vari, atëhere ky burri çoi të shoqen dhe ajo jo vetëm e bindi rojen e druve me ia gjetë drutë, por edhe e bani atë me ia kputë e shkurtue të tana… besa edhe me ia pru te pallati me parafabrikate… Me i bajtë shkallëve deri te hymja i bajti i shoqi, se grueja ish lodhë… Mbasi i stivosën drutë në ballkon burri e grueja u ulën afër stufës, ku buçiste zjemri bubulak, lanë deren e stufës çilun dhe me kambë të hapuna u avitën me u nxehë. Tue kenë se roja ia kishte zgjedhe ksaj grues drutë e teruna për marak, nga cungu kceu nji gacë e për pak e zhariti gruen… I shoqi fill brofi: -“Rrudhi kambtë grue, se po na djeg Latën e Druve!”
***
“Woodstock” apo “Fushë Drush” – kjo asht çashtja… dy botna të ndryshme, dy perceptime te ndryshme…, ndoshta kjo ka ardhë pse amerikanët nuk e njohin atë shprehjen: -“Kështu i do mushka drutë!” .