Me një goditje, 150,000 trupa ruse derdhen përtej kufirit finlandez, me kolona të gjata armaturash që futen në Lapland në veri dhe drejt Helsinkit në jug. Ndërsa ofensiva kalon në rezistencë të ashpër nga një ushtri e vogël e rregullt e pajisur mirë, e forcuar me 200,000 rezervistë të shpuar tërësisht, Rusia fillimisht vendos gaz nervor në periferi të Kotka, më pas hedh një kokë bërthamore taktike me rendiment të ulët në bazën ajrore në Rovaniemi. Deri pak javë më parë, ky skenar do të ishte hedhur poshtë si tërbimet e një luftënxitës të ethshëm. Megjithatë, që nga sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës, është një nga konsideratat që e shtynë Finlandën dhe Suedinë fqinje në krahët e NATO-s.
“Rusia është në gjendje të përqendrojë më shumë se 100,000 ushtarë në një vend kundër një vendi, edhe pa mobilizuar rezervat e saj”, tha Pekka Haavisto, ministri i jashtëm finlandez.
“Ky është një skenar i frikshëm që ne kemi qenë dëshmitarë në kufijtë e Ukrainës. Ne kemi vënë re gjithnjë e më shumë argumente të lirshme rreth armëve jokonvencionale… Njerëzit janë të shqetësuar në Finlandë: po sikur të shohim një konflikt ku përdoren këto lloje armësh? Cila do të jetë përgjigja jonë, si t’i mbrojmë njerëzit tanë?”
Përgjigja gjithnjë e më shumë duket të jetë: duke u bashkuar me aleancën më të fuqishme mbrojtëse në planet. Një nga ironitë kurorëzuese të përpjekjes së Presidentit Putin për të mbështetur pozicionin e Rusisë duke aneksuar fqinjin e saj është se ai do të dyfishojë gjatësinë e kufijve tokësorë me NATO-n.
Pranimi i Finlandës dhe Suedisë do të ishte një debakli strategjik për Kremlinin.Kjo jo vetëm që do t’i jepte fund traditave të gjata të dy shteteve të mos-angazhimit ushtarak – që daton më shumë se dy shekuj në rastin e Suedisë – dhe do të shtonte dy forca të armatosura të afta dhe të mirëfinancuara në plejadën e dislokimeve të trupave që shfaqen në krahun lindor të aleancës. Ai gjithashtu do t’i vendoste ushtarët e NATO-s pothuajse 100 milje nga Shën Petersburgu, qyteti i lindjes së Putinit, dhe në pragun e gadishullit Kola, një bazë e rëndësishme për fuqinë detare të Rusisë, ndërsa ajo kërkon të zgjerojë bazat e saj në ujërat e ngrohta të Arktikut.
Sot Sanna Marin, kryeministrja finlandeze, tha se vendimi do të merret “brenda javësh, jo muajsh”, pasi qeveria e saj filloi konsultimet me parlamentin. Zyrtarët në Helsinki sugjerojnë se ajo mund të vijë në fillim të majit, ose më së voni përpara festivalit të mesit të verës më 25 qershor. Rezultati duket të jetë një përfundim i paramenduar: vetëm gjashtë nga 200 deputetët e Finlandës besohet se kundërshtojnë bashkimin me NATO-n.
Suedia, edhe pse pak më e kujdesshme, nuk është shumë prapa. Pas një takimi me Marin këtë mëngjes, Magdalena Andersson, kryeministrja suedeze, tha se donte të arrinte një përfundim shumë përpara zgjedhjeve të përgjithshme në shtator.
Meqenëse mbrojtja e Suedisë është e lidhur ngushtë me atë të Finlandës, ky përfundim ka të ngjarë të jetë pozitiv. Sot Svenska Dagbladet , një nga fletët më të besueshme të vendit, raportoi se Andersson kishte vendosur tashmë të nënshkruante në NATO në qershor.
Opinioni publik në të dy vendet ka lëvizur në mënyrë dramatike në favor të bashkimit me aleancën gjatë muajve të fundit. Në sondazhin e fundit, të publikuar të hënën, votuesit finlandezë mbështetën anëtarësimin në NATO me një diferencë prej gjashtë me një. Një studim i veçantë i publikuar javën e kaluar zbuloi se pak më shumë se gjysma e suedezëve donin të hynin në aleancën mbrojtëse.
Sondazhet sugjerojnë se ky nivel mbështetjeje do të ishte më i fortë nëse Finlanda do të aplikonte gjithashtu për anëtarësim.
“Gjithçka ndryshoi kur Rusia pushtoi Ukrainën”, tha Marin sot.
“Mendësia e njerëzve në Finlandë, mendoj edhe në Suedi, ndryshoi dhe ndryshoi në mënyrë dramatike për shkak të veprimeve të Rusisë. Kjo është shumë e qartë.”
Çështja e NATO-s është veçanërisht e mprehtë për Finlandën, e cila u pushtua nga Rusia nga 1809 deri në 1917 dhe u pushtua nga Bashkimi Sovjetik gjatë Luftës së Dimrit të 1939-1940.
Që atëherë, vendi ka shkelur një litar të kujdesshëm midis mbajtjes së një marrëdhënie funksionale me Rusinë – e çimentuar nga takimet e shumta të Presidentit Niinisto me Putinin – dhe përgatitjes për më të keqen.
Finlanda nuk është e shqetësuar për një pushtim të afërt rus. Ajo ka forcën më të madhe të artilerisë në Evropë, një nga plotësuesit më të mëdhenj të tankeve kryesore të betejës dhe një forcë ajrore moderne që do të forcohet me 64 avionë luftarakë F-35 nga SHBA.
Sipas një doktrine të stilit ukrainas të “mbrojtjes territoriale”, ajo është e aftë të plotësojë 21,500 personelin e saj aktiv ushtarak me 280,000 rezervistë të trajnuar mirë në një moment. Buxheti i saj i mbrojtjes, i cili lëvizte rreth një niveli relativisht të ulët prej 1.3 përqind të PBB-së në fund të viteve 2010, u rrit javën e kaluar në 2 përqind, objektivi i NATO-s, me një shpenzim shtesë prej 700 milion € vetëm këtë vit.
Pavarësisht fotografive që qarkulluan këtë javë që dukej se tregonin një njësi ruse pranë Vyborg, më pak se 20 milje nga kufiri juglindor i Finlandës, situata në afërsi të saj mbetet e qetë, sipas raportit të sigurisë të publikuar nga qeveria sot.
Megjithatë, finlandezët kanë kujtime të gjata dhe një traditë më të gjatë për të luftuar veten për telashe. Gjatë viteve të fundit Rusia ka testuar në mënyrë të përsëritur mbrojtjen e Evropës në Balltik, duke krijuar atë që një gjeneral suedez e përshkroi kohët e fundit si mjedisin më të tensionuar që nga Lufta e Ftohtë dhe riaktivizoi një numër bazash në Arktikun e Lartë. Lufta në Ukrainë është një mësim objekt se sa shpejt gjërat mund të ndryshojnë.
“Finlanda po përgatitet për rastet që forca ushtarake mund të përdoret vetëm kundër Finlandës”, thuhet në raportin e qeverisë. Veprimet ushtarake kundër Ukrainës tregojnë se një nivel i lartë gatishmërie, aftësia për të kundërshtuar presionin e qëndrueshëm ushtarak dhe aftësia për të zmbrapsur operacionet sulmuese në shkallë të gjerë në disa fronte të njëkohshme janë të rëndësishme.
Përfitimet e anëtarësimit në NATO janë të qarta: mbrojtja sipas nenit 5, i cili garanton se çdo shtet anëtar do të mbrohet nëse sulmohet, dhe një vend në tryezë ku merren vendimet e mëdha për të ardhmen e mbrojtjes së Evropës.
Do të ishte gjithashtu përfundimi logjik i një procesi që ka nisur që nga fundi i Luftës së Ftohtë. Në kuptimin e ngushtë të fjalës, Suedia dhe Finlanda lanë pas neutralitetin më shumë se 25 vjet më parë. Të dy u bashkuan me Bashkimin Evropian në 1995 dhe në fund të viteve 1990 krijuan partneritete me NATO-n, të cilat janë afruar vazhdimisht me kalimin e kohës, veçanërisht që kur Rusia aneksoi ilegalisht Krimenë në 2014.
Ata shkëmbejnë në mënyrë rutinore inteligjencën me aleancën dhe kanë kontribuar me trupa në stërvitje të përbashkëta stërvitore, misione paqeruajtëse dhe forca të reagimit të shpejtë, duke përfshirë Forcën e Përbashkët të Ekspeditës të udhëhequr nga MB. Ata kanë dërguar sasi të mëdha armatimi në Ukrainë – duke përfshirë afërsisht 10,000 raketa antitank nga Suedia – duke thyer traditat e tyre për të mos dërguar armë në zonat e konfliktit.
Rreziqet janë më pak të dukshme menjëherë. Neni 5 nuk mbulon shtetet kandidate gjatë procesit të anëtarësimit, i cili mund të zgjasë deri në një vit.
Kjo është një rrugë dredha-dredha që në rastin e Finlandës përfshin dy raunde konsultimesh me parlamentin, ratifikimin nga secili prej 30 anëtarëve aktualë të NATO-s – duke përfshirë qeverinë e paparashikueshme dhe miqësore ndaj Kremlinit të Hungarisë – dhe madje edhe një letër zyrtare që njofton administratën e ishujve Aland. , një arkipelag finlandez autonom dhe i çmilitarizuar në brigjet jugperëndimore.
Rusia tashmë ka kërcënuar Suedinë dhe Finlandën me “pasoja të paqarta ushtarake dhe politike” nëse ata zgjedhin të ndjekin këtë rrugë. Ndërsa ata janë zyrtarisht jashtë ombrellës mbrojtëse të NATO-s, të dy shtetet do të jenë të prekshme nga sulmet kibernetike, dezinformatat, luftërat hibride apo edhe provokimet ushtarake nga Kremlini i zemëruar dhe i paqëndrueshëm.
“Unë do të thosha se Rusia do të investonte më shumë në aftësitë e saj ushtarake në këtë pjesë të Evropës, ndoshta afër kufijve finlandezë,” tha Antti Kaikkonen, ministri finlandez i mbrojtjes.
Kjo është një nga arsyet që veçanërisht Suedia ka hezituar, të paktën në deklaratat e saj publike. Në fillim të marsit, Andersson, kryeministri suedez, hodhi poshtë thirrjet e opozitës për të shqyrtuar anëtarësimin në NATO, duke thënë se një aplikim do të “destabilizonte më tej” rajonin.
Ky pozicion tani duket se ka ndryshuar krejt papritur. “Kjo është një kohë shumë e rëndësishme në histori,” tha Andersson sot. “Ekziston një [botë] para dhe pas 24 shkurtit. Peizazhi i sigurisë ka ndryshuar plotësisht, si me kërkesën e Rusisë në dhjetor [për ‘garanci sigurie’ të gjera nga NATO] dhe me pushtimin e Ukrainës. Duke pasur parasysh këtë situatë, ne duhet të mendojmë vërtet se çfarë është më e mira për Suedinë, sigurinë dhe paqen tonë në këtë situatë të re.” /TheTime/
