Nga Gentian Kaprata i Urbanism & Democracy
Politilogu Henri Çili, nëpërmjet një shkrimi të hënën e kaluar, nervozoi pjesën më populiste të shoqërisë shqiptare. Ajo ju përgjigj, sikurse gjithmonë, duke i ikur tezës dhe argumenteve të shkrimit dhe duke u marrë me çështje të sferës personale të autorit. Për këtë nuk do flas. Më intereson ndjesia e provokimit (për mirë dhe/ose për keq) që ndjeu pjesa më e lexuar e shoqërisë shqiptare, nga ky shkrim. Ndjesi që e përjetova, dhe nga e cila po origjinalizoj edhe këtë replikë. Ndryshe nga skemat klasike strukturore të metodave të kërkimit shkencor (sigurisht ky shkrim nuk është një i tillë), unë nuk “do ta lë ëmbëlsirën për në fund”. Që në start do të pranoj si goxha reale (por jo plotësisht e shterueshëm të vërteta), tre fenomenet që dallon zoti Çili.
Sepse është e vërtetë se “jemi në kulmin e një kundështimi laraman ndaj qeverisë dhe zotit Rama personalisht”, porse ky përcaktim nuk plotëson spektrin e kundështarëve të qeverisjes. Në këtë bashkësi bëjnë pjesë edhe intelektualë që kundështojnë me teza dhe argumente. Dhe kjo bën një diferencë të madhe. Dakortësoj, gjithashtu, se “aktor të ndryshëm politik janë duke adoptuar me shpejtësi kauza populiste”, dhe se kjo është një gjë e keqe. Mirëpo, kjo nuk është për shkak të reformave të zotit Rama, por për paaftësi të intelektualëve dhe opozitës, për të drejtuar shoqërinë në kauza të qënësishme. Së fundi, është e prekshëm ngjallja e “ekstremizmit të majtë në vend”, por duhet theksuar gjithashtu se, kontributi i art-bunkerëve të zotit Rama është bazik për këtë fenomen.
Ndërsa kundështitë do t’i nis me një korrigjim të vogël, por që bën një diferencë të madhe për mundësinë reale që: “cikli reformues i zotit Rama të vijojë një cikël të dytë”, por edhe që; opozita të fitoj një cikël të pare, pasi të ndryshojë drejtim drejt kauzave të qënësishme. Sepse nuk është fakt real që “një milionë vota, kishin vendosur të zgjidhnin Edi Ramën kryeministër”! Nëse i bën një vëzhgim (qoftë edhe sipërfaqësor) rezultateve të zgjedhjeve 2013, të del se zoti Rama për kryeministër në 2013 e kanë votuar pothuajse aq shqiptarë sa e votuan në 2009 (shtesa ishte vetëm 0.6%). E thënë ndryshe, nëse partitë shqiptare do të kishin hyrë në zgjedhjet e 2013 të grupuara në ato kualicione që ishin para marrëveshjes së 1 prillit, sot do kishim një qeverisje Berisha-Meta.
Personalisht vlerësoj se populizmi është e keqja më e madhe për shoqërinë shqiptare. Më e madhe edhe se korrupsioni. Mirëpo, ndryshe nga zoti Çili unë mendoj se qeveria Rama është kampionia e populizmit qeverisës. Jo vetëm në fillesë të mandatit, por edhe sot e kësaj dite. Madje, sot është më populiste se në fillim. Vërtet sot zoti Rama, ndryshe nga tre vjet më parë që u tërhoq nga vendimi personal për të asgjesuar armët kimike siriane, nuk po tërhiqet nga vendimi për të importuar mbetje, porse ky fakt nuk ka lidhjen më të vogël me populizmin shoqëror. Ka lidhje të drejtpërdrejtë me arrogancën e zotit Rama, që gjithashtu është përforcuar. Veçanërisht pas Dibrës, ai është i bindur se këtij populli mund t’i bësh çdo gjë dhe prapë të mbetesh Kryeministër i vendit.
Ndoshta do ishte mirë të mos isha shprehur për “reformën e nënpunësit civil”, sepse nuk hyn në ekspertizën time, porse po guxoj. Kam tre komponentë të praktikës tre vjeçare, për të cilat mund të replikoj. Së pari, është fatura disa milionë euro në buxhetin e shtetit nga shkarkimet jashtëligjore të zyrtarëve. Së dyti, është fryrja e jashtëzakonshme e administratës. Po përmend vetëm trefishimin e drejtorive që trajtojnë çështjet urbane në të njëjtën ministri apo trajtimin e funksionit të mbetjeve të ngurta nga tre ministri njëkohësisht. Dhe i fundit, pakënaqësia e votuesve nuk erdhi si rezultat i “praktikave të mira në rekrutimin e administratës”, por si rezultat i premtimeve të këqia të fushatës, sepse ju premtua 5 votuesëve të ndryshëm i njëjti vend pune.
Të ashtuquajturën reforma territoriale nuk mund ta anashkaloja. Kjo reformë aq e domosdoshme degjeneroi në një hartë me shumë ngjyra, si çdo punë e kulturës demagogjike, populiste e fasadiste Rama, të të bërit të punëve. Dhe nuk kishte si të ndodhte ndryshe, kur një reformë që për koncepte kyçe ka: territorin; qytetarin dhe funksionet qeverisëse, u formua duke i injouar të treja! Por edhe për një arsye më tepër: a mundet që disa entitete të falimentuara, thjesht duke u bashkuar mekanikisht, pa marrë asnjë masë tjetër, të prosperojnë?! Këtu frymëzohet kundështia, dhe jo te “lënia jashtë zyrave të shtetit dhe batakçillëkut local”, të ish-zytarëve që në fakt ju ofrua nga një punë në Tiranë apo thjesht ju ndërrua titulli, por jo përfitimet (kostot e tij për buxhetin).
Së fundi, ajo që zoti Çili e quan “reforma më e rëndësishme e kontrollit të territorit”, por që në fakt është masa më idiote që një qeveri mund të marri në një kontekst të caktuar. Të mendosh se me bllokimin e ndërtimit ke shpëtuar mjedisin dhe territorin është sikur të besosh se zgjidhja për të rritjen e padëshiruar demografike është të ndalosh shoqërinë të bëj seks! Në fakt, për këtë të dytën bota normale ka “shpikur” planifikimin familjar, ndërsa për të parën ka mbledhur dije në një disiplinë tjetër, që e quajnë planifikimi territorial. Kjo masë antishkencë, është po aq populiste sikurse qeveria që e ka ndërmarrë! Sepse, kërkon që me të njëjtën mendësi, prej urbanisti popullor të krijimit të problemeve që ndeshim sot në qytetet tona, t’i zgjidhim ato.
