The Economist: Shqipëria e papërgatitur për valën e emigrantëve
Italianët zor se mund tu besojnë syve. Njëzet e pesë vjet më parë, mijëra shqiptarë, të hipur në anije, mbërrinin në portin jugor të Brindizit, në bregdetin juglindor të Italisë. Komunizmi në Shqipëri pësoi kolaps, dhe thashethemet e përhapura ishin se italianët shpërndanin viza. Vetëm në muajin gusht 1991 20.000 vetë mbërrinin me një anije të vetme. Atëherë italianët i premtuan qeverisë shqiptare 9 milion dollarë (vlera e 16 milion dollarëve sot) për të mbajtur njerëzit në shtëpitë e tyre dhe dhenë fund fluksit të emigramntëve.
Kriza e sotme e emigrantëve u krijon shumë shqiptarëve ndjenja të përziera. Si një vend emigrantësh, shqiptarët janë në favor që të tjerët të largohen prej luftës ose të largohen thjesht se duan një jetë më të mirë. Më pak se 3 milion njerëz jetojnë atje; të paktën 1 milion shqiptarë jetojnë në Greqi dhe Itali. Vitin e kaluar dicka më pak se 55,000 të tjerë provuan fatin e tyre që ti shpëtojnë varfërisë duke iu bashkuar rrjedhës nga Lindja e Mesme për të aplikuar për azil politik në Gjermani. (Gati të gjithë do të dështojnë).
Autoritetet shqiptare kanë filluar të shqetësohen se Shqipëria do të duhet të pranojë njerëz që largohen nga vendi i tyre. Ata parashikojnë se refugjatë nga Siria, Afganistani dhe Iraku, shumë nga të cilët janë bllokuar në Greqi në tentativë për të hyrë në Evropë nga ana e Maqedonisë, tani mund të provoni fatin e tyre përmes Shqipërisë. Një numër i vogël janë zbuluar në rrugët anembanë Kosovës, Malit të Zi dhe Bosnjes. Zërat qarkullojnë se mafiozët shqiptarë në Itali janë në kërkim për gomone për të transportuar emigrantët në Itali, ashtu siç bënë me mijëra kurdë dhe të tjerë përgjatë viteve 1990. Por deri më tani asgjë. Në Adriatik kalon vetëm ndonjë skaf i rastësishëm i kontrabandës së drogës. Shumë emigrantë në Greqi kanë dëgjuar se Shqipëria është e rrezikshme, kanë frikë se mund të grabiten dhe vriten nga mafia, apo edhe të pësojnë ndonjë vit burg. Në muajt e fundit vetëm disa qindra kanë kaluar andej.
Edhe pse vendi ka përjetuar një fluks të jashtëzakonshëm migrimi para dhe gjatë luftës së viteve 1998-99 në Kosovë, rreth 500,000 shqiptarë të Kosovës shkuan atje dhe qëndruan deri sa mbaroi lufta, në shumë aspekte Shqipëria është e papërgatitur. Shqipëria tani po vendos policisë shtesë për të ruajtur kufijtë e saj. Më 4 mars Italia premtoi të dërgojë forca dhe pajisje për të ndihmuar në tokë e në det. Por Edi Rama, kryeministri i Shqipërisë, thotë se vendi i tij nuk është i hapur për emigrantët. Pra, një vend kalimi i emigrantëve të Ballkanit, që mund të mësyhet nga valët e reja, mund të kthehet në thellësisht armiqësor ndaj mijëra refugjatëve që largohen nga lufta. Fakti që kaq shumë shqiptarë kanë gjetur mikpritje jashtë vendit duhet logaritur pak.