Nga Suella Braverman (Prokurorja e përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar)
Një nga ironitë tragjike të pushtimit rus është se Ukraina është një nga vendlindjet e ligjit modern penal ndërkombëtar.
Sir Hersch Lauterpacht QC, ndër avokatët më me ndikim ndërkombëtarë të shekullit 20, u lind në një qytet në veri të Lvivit. Qendra e njohur botërore për të drejtën ndërkombëtare e Universitetit të Kembrixhit mban emrin e tij. Raphael Lemkin, avokati penal ndërkombëtar polak që prezantoi termin “gjenocid” pas Luftës së Dytë Botërore, gjithashtu studioi në Lviv.
Vendosmëria e këtyre dy studiuesve të shkëlqyer për të ndjekur me këmbëngulje rrugën e drejtësisë ndërkombëtare është e dokumentuar mirë. Ata hodhën themelet e së drejtës penale ndërkombëtare moderne dhe ndihmuan në hapjen e rrugës që disa nga kriminelët më të këqij të luftës të shekullit 20 të sillen para drejtësisë.
Për burrat, gratë dhe fëmijët e zakonshëm që gjenden në rrugën e krimeve të tilla, drejtësia mund të duket si një rrugë e gjatë dhe e pamundur. Drejtësia për krimet ndërkombëtare ndjek një rrugë të vështirë dhe duhet të kapërcejë shumë pengesa. Por për hir të viktimave, është një rrugëtim që duhet ta ndjekim.
Krimet e luftës nuk do të tolerohen
Llogaridhënia për autorët dërgon mesazhin më të fortë se ne jemi një komunitet global, se ne nuk do të tolerojmë krime të tilla dhe se ne qëndrojmë me ata që u janë marrë jetët ose janë kthyer përmbys nga mizoritë.
Merrni për shembull Radovan Karaxhiqin. I paditur nga Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në vitin 1995 për rolin që luajti në masakrën e Srebrenicës, duke u fshehur deri në kapjen e tij në Beograd në vitin 2008 dhe u dënua me burgim të përjetshëm në vitin 2019.
Sot, mund të duket e paimagjinueshme që kriminelët rusë të luftës mund të jenë gjithashtu një ditë në bankën e të akuzuarve. Nuk kam dyshim se ishte e paimagjinueshme edhe për Karaxhiqin dhe përkrahësit e tij. E megjithatë sot ai ndodhet pas hekurave, duke vuajtur dënimin në një burg britanik.
Këto raste që duken të paarritshme u përkasin avokatëve të përkushtuar dhe ekspertëve penalë ndërkombëtarë. Karaxhiqi e gjeti veten përballë Sir Howard Morrison QC, një prej avokatëve dhe gjykatësve ndërkombëtarë penalë ndërkombëtarë më të vjetër dhe më me përvojë në Mbretërinë e Bashkuar, i cili së fundmi ka përfunduar mandatin e tij si gjyqtar i Mbretërisë së Bashkuar në Gjykatën Penale Ndërkombëtare.
Një aleancë e frikshme
Në këtë sfond, jam e kënaqur që Sir Howard ka pranuar të veprojë si këshilltari im i pavarur i Iryna Venediktovas, prokurores së përgjithshme ukrainase. Ai do të punojë ngushtë me zonjën e paepur Venediktova, duke ofruar këshilla të pavarura mbi ndjekjet penale të brendshme për krimet ndërkombëtare të kryera në Ukrainë, si dhe bashkërendimin me juridiksionet e tjera dhe Gjykatën Penale Ndërkombëtare.
Mbretëria e Bashkuar është në ballë të mbështetjes ndërkombëtare për Gjykatën Penale Ndërkombëtare, e udhëhequr nga zëvendëskryeministri, i cili ka galvanizuar mbështetjen me shtetet me të njëjtin mendim në Hagë javën e kaluar.
Mbretëria e Bashkuar është e përkushtuar të tregojë se mizoritë që shohim se po kryhen ditë pas dite në Ukrainë nuk do të harrohen ose falen. Pavarësisht nëse jeni një ushtar rus që ndjek urdhra të paligjshme ose dikush që i jep ato urdhra, nuk do të jeni të mbrojtur nga ndjekja penale. Me gjithë fuqinë e aleancave dhe miqve tanë anembanë globit, Mbretëria e Bashkuar do të bëjë gjithçka që mundet për t’ju sjellë para drejtësisë.
Shpresoj që ky emërim të shërbejë si një kujtesë për ushtarët rusë dhe zyrtarët e qeverisë, veçanërisht ata që po vënë në dyshim rolin e tyre në këtë luftë të paligjshme, se veprimet e tyre do të kenë pasoja dhe se drejtësia ndërkombëtare, e lindur në Lviv gjithë ato vite më parë, ka një shtrirje të gjatë dhe të fuqishme.
