Mafia vijon të operojnë nga Ekuadori, madje nga burgu koordinojnë daljen e drogës në drejtim të Europës. Mediat ekuadorian së fundmi raportojnë se të paktën tetë anëtarë të mafies ballkanike janë identifikuar në operacione droge; ku gjashtë prej tyre janë qëlluar.
Por ku janë shqiptarët në tregun e kokainës në amerikën Latine?
Që nga viti 2001, shqiptarët filluan të mbërrinin në Kolumbi për të trafikuar drogën e prodhuar nga disa kartele. Në atë kohë ata ishin vetëm ndërmjetës, pasi ai treg në Evropë kontrollohej nga mafia italiane.
Me kalimin e viteve, mafia shqiptare fitoi terren dhe filloi të kontrollonte hyrjen e lëndëve narkotike në porte të ndryshme të Kontinentit të Vjetër. Më pas, Ekuadori u bë një vend tërheqës për shkak të kufijve të tij të kontrolluar dobët, sistemit të tij gjyqësor plot me të meta dhe ekonomisë së dollarizuar që lejon, nëpërmjet investimeve, të pastrohen paratë e drogës. Ergys Dashi, shqiptari i vrarë në Guayaquil së fundmi, ishte pjesë e një bande droge.
Në katërmbëdhjetë vitet e fundit, emisarët e këtyre grupeve kanë shumëfishuar marrëveshjet për furnizimin me kokainë mes furnitorëve kolumbianë dhe mafiozëve të ndryshëm europianë, ku bëjnë pjesë edhe shumë shqiptarë.
César Peña, prokurori i Guayas, llogarit se në shtatë vitet e fundit ai ka hetuar më shumë se një duzinë të huaj duke përfshirë kosovarë, shqiptarë, serbë, maqedonas dhe malazezë, kryesisht për drogë.
Për Ekuadorin, kontrolli i fluksit migrator nga Evropa Lindore është një sfidë, prandaj qeveria kërkon aleanca me vende të tjera, madje edhe me Kombet e Bashkuara.
Shtrirja e këtyre organizatave të trafikut të drogës është në mbarë botën. Edhe pse kanë operacione në rajonin e Ballkanit, ato janë të vendosura në Shqipëri. Nga atje ata dërgojnë delegatë në Amerikën e Jugut për të negociuar dërgesat e drogës në Bolivi, Peru, Ekuador dhe Kolumbi. Disa të huaj qëndrojnë në Ekuador si kolateral ose peng të individëve që kanë dërguar drogë në destinacion. Disa janë vrarë vitet e fundit.
Në Ekuador përllogaritet që të ketë rreth 3000 shqiptarë (shifër jo zyrtare) dhe shumë prej tyre do të përfshiheshin në trafikun e drogës.
Asnjë nga të vrarët nuk rezultoi të ishte drejtues grupi. Drejtuesit, raportojnë mediat në Ekuador, ndodhen kryesisht në Dubai, ku edhe kontrollojnë të gjithë trafikun e kokainës.
Shqiptarë të arrestuar dhe të vrarë
Një nga shqiptarët e parë që mbërriti në vend ishte Arbër Çekaj, në vitin 2009, i cili themeloi një firmë të eksportit të bananeve në Ekuador, të cilën me sa duket e përdorte për të fshehur lëndët narkotike në anije mallrash. Ndaj Cekajt u hap një hetim në vitin 2015 për trafik droge në Prokurorinë e Mrekullisë, pavarësisht procesit gjyqësor, ai vazhdoi të eksportonte produktin çdo javë derisa në vitin 2018 u arrestua përfundimisht në Gjermani. Vlerësohet se vetëm nga viti 2015 deri në vitin 2018 ka eksportuar 3000 ton banane. Ai është ende në burg në Shqipëri.
Më pas, në vitin 2011, Adriatik Tresa mbërriti në Ekuador, i cili u qëllua për vdekje në nëntor 2020 në shtëpinë e tij në Balit, në La Aurora, kur disa burra të armatosur me pushkë falsifikuan një operacion policie. Me të mbërritur në Ekuador, Tresa u vendos si pronare e një zdrukthtarie dhe një farmacie, sipas raportimeve në shtypin shqiptar. Ai ra në radarin e autoriteteve në Ekuador kur u ndalua dhe emri i tij u përmend në lidhje me vrasjen e gazetarit Fausto Valdiviezo në vitin 2013. Adriatik Tresa u vra në Balit në nëntor 2020. Që nga viti 2013, shqiptari ishte hetuar për pastrim parash, armë, drogë, madje edhe për vdekjen e Fausto Valdiviezo. Ai është proceduar edhe për pastrim parash, pasi së bashku me të huaj të tjerë iu gjetën para të gatshme: 39.100 dollarë dhe 72.500 euro. Një vit më pas Tresa u shpall i pafajshëm nga një gjykatë ekuadoriane.
Në maj 2017, Ilir Hidri, një tjetër shqiptar, u qëllua për vdekje në datën 36 , në periferi të Guayaquil, nga persona të armatosur me motoçikleta.
Në nëntor të atij viti, Remzi Azemi – një shtetas kosovaro-shqiptar, i cili rezultoi se ishte nipi i Hidrit – u plagos kur një person i armatosur e qëlloi atë kur ai uli xhamin e makinës së tij të blinduar për t’u tymosur. Ndodhi në 1 maj dhe në Carchi.
Kafeneja e blinduar pas sulmit ndaj shqiptarit Azemi. Në sfond, me këmishë blu, shihet malazezi Kaçaniq. Të dy kishin procese për trafik droge në Ekuador.
Tresa u arrestua si i dyshuar për krimin e Hidrit për një armë të gjetur në shtëpinë e tij, por gjykata e shpalli të pafajshëm. Krimi i Tresës është i ngjashëm me atë të malazezit Fadil Kaçaniç dhe gruas së tij, ekuadorianes Elsa G., e cila punonte në aeroport. Fadil dhe Elsa G. u rrëmbyen ndërsa ishin duke fjetur dhe u vranë në mars 2018, në Guayaquil.
Të mërkurën, 14 mars 2018, një çift u gjet i qëlluar me armë zjarri në një truall në rrugën për në bregdet. Ata u identifikuan si malazez Fadil Kacanic dhe ekuadoriane Elsa Gallegos Chacón.
Në shtëpinë e tyre mbërritën edhe burra të veshur si policë, në një urbanizim privat në Los Ceibos, të cilët i morën dhe më pas çifti u shfaq në rrugën drejt bregdetit me të shtëna në kokë.
Kaçaniq nuk ka regjistruar asnjë aktivitet ekonomik në Ekuador. Por ai kishte një proces për trafik droge. Në vitin 2010, atij iu gjetën 18 kilogramë kokainë në bagazhin e tij, në aeroportin Guayaquil. Destinacioni i tij ishte Amsterdami. Ai u dënua me 12 vjet burg. Në vitin 2018 ai vuante dënimin për trafik droge me regjim gjysmë të hapur. Malazez dyshohet se ishte i afërm i shqiptarit të qëlluar në makinën e blinduar dhe automjetin e kishin të përbashkët.
Një tjetër krim që është ende nën hetim është ai i Sasa Spasic, 56 vjeç, serb i cili u vra në korrik 2020 në një qendër tregtare Samborondón. Një vrasës me pagesë e qëlloi atë teksa ishte duke pirë kafe me familjen e tij.
Një shtetas serb Sasa Spasic, 56 vjeç, u vra në një qendër tregtare në rrugën për në Samborondón nga një vrasës me pagesë, i cili e qëlloi atë teksa po pinte kafe me familjen e tij.
Rasti më i fundit është ai i Dashi Ergys, i cili u qëllua të shtunën, 22 janar 2022, në një restorant në veri të Guayaquil. Personat e armatosur qëlluan më shumë se 25 të shtëna në drejtim të biznesit që ishte plot me klientë.
Dashi, sipas mediave europiane, ishte një nga drejtuesit e një bande nga Shqipëria dhe kishte rekord për trafik droge, shfrytëzim seksual dhe armëmbajtje në Europë. Në Ekuador ai nuk kishte rekord.
Më shumë se 20 të shtëna u qëlluan këtë të shtunë në një restorant në veri të Guayaquil gjatë një sulmi të stilit të vrasësve, ku humbi jetën shqiptari Dashi Ergys.
Grupet evropiane të krimit të organizuar kanë bërë përparime të mëdha në Ekuador vitet e fundit.
Kjo u evidentua edhe me arrestimin në vitin 2014 të Dritan Rexhep, shqiptar i akuzuar për trafik droge dhe i arratisur ndërkombëtar, i cili u arrestua me 278 kilogramë kokainë në territorin ekuadorian.
Rexhepi u dënua me 13 vjet dhe po i vuan në burgun e Latacunga, nga ku, sipas Interpolit, shqiptari operonte me komunikime të koduara për të koordinuar nisjen e ngarkesave të mëdha të drogës deri në çmontimin e organizatës së tij në Abania në shtator 2020. Më shumë se 100 persona u arrestuan atje.
Të udhëhequr nga katër klane
Mafia ballkanike drejtohet kryesisht nga katër grupe familjare. Grupi Amerika, me origjinë nga Beogradi, u zbulua në Amerikën e Jugut në vitin 2016, kur në korrik u arrestua në Peru Zoran Jakšić, i dyti në komandë, i cili do të kishte organizuar një strukturë për dërgesën e kokainës peruane nga Ekuadori.
Klani i radhës është Grupi i Shariqit, me në krye serbin Darko Shariq, për të cilin nuk ka të dhëna për operacione në vendin tonë, pasi grupi i tij do të blinte drogë në Kolumbi për ta dërguar përtej Atlantikut, nga Brazili apo Uruguai.
Grupi i tretë familjar është ai i Sreten Jocit, i cili do të dërgonte në Evropë përmes Karaibeve.
Më në fund, është klani Berane, i cili do të operonte nga Kolumbia dhe Venezuela, sipas raportit.
