Serbia po ruan dialogun e saj politik dhe bashkëpunimin me NATO-n për çështje me interes të përbashkët, me fokus të rëndësishëm në mbështetjen për reformat demokratike, institucionale dhe të mbrojtjes. Ndërsa Serbia po ndjek anëtarësimin në Bashkimin Evropian (BE), ndryshe nga partnerët e tjerë të Ballkanit Perëndimor, ajo nuk aspiron të anëtarësohet në Aleancë.
-NATO respekton plotësisht politikën e neutralitetit ushtarak të Serbisë.
-Bashkëpunimi dhe dialogu janë zhvilluar në mënyrë të qëndrueshme që nga viti 2006, kur vendi iu bashkua programit të Partneritetit për Paqe (PfP) dhe Këshillit të Partneritetit Euro-Atlantik (EAPC), një forum shumëpalësh për dialogun që bashkon të gjithë aleatët dhe vendet partnere në Euro-Atlantik. zonë.
-Bashkëpunimi është thelluar që nga viti 2015, kur vendi ra dakord për Planin e parë të Veprimit të Partneritetit Individual dyvjeçar (IPAP).
-Serbia është aktualisht në procesin e tranzicionit në Programin e ri të Partneritetit të Përshtatur Individualisht (ITPP), i cili ofron një kornizë të përditësuar që është përshtatur individualisht për objektivat e secilit partner për marrëdhëniet e saj me NATO-n.
-Zyra Ndërlidhëse Ushtarake e NATO-s në Beograd, e themeluar në dhjetor 2006, mbështet reformat e mbrojtjes serbe, lehtëson pjesëmarrjen serbe në aktivitetet e programit të PfP-së dhe ofron ndihmë për aktivitetet e diplomacisë publike të NATO-s në rajon.
-Kosova mbetet subjekt kyç për dialog, duke pasur parasysh praninë e Forcës së Kosovës (KFOR) të udhëhequr nga NATO, e cila vazhdon të sigurojë një mjedis të sigurt dhe të sigurt në bazë të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (OKB). Forcat e armatosura serbe kanë ka bashkëpunuar me KFOR-in për shumë vite përmes Këshillit të Përbashkët Zbatues, bazuar në Marrëveshjen Teknike Ushtarake të vitit 1999.
-NATO mbështet plotësisht vazhdimin e dialogut të lehtësuar nga BE-ja që synon normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.
Fushat kryesore të bashkëpunimit
Bashkëpunimi i Serbisë me NATO-n është reciprokisht i dobishëm dhe përfshin:
Ndërtimi i aftësive dhe ndërveprimit
-Serbia iu bashkua Procesit të Planifikimit dhe Rishikimit (PARP) në 2007 për të zhvilluar kapacitetin e forcave të saj për të marrë pjesë në operacionet shumëkombëshe të mandatuara nga OKB-ja dhe operacionet e menaxhimit të krizave të BE-së. PARP shërben gjithashtu si një mjet planifikimi për të udhëhequr dhe matur përparimin në përpjekjet e mbrojtjes dhe transformimit ushtarak.
-Që nga viti 2012, Serbia është e angazhuar në mënyrë aktive në Ndërtimin e Integritetit (BI) për të forcuar integritetin, transparencën dhe llogaridhënien dhe për të zvogëluar rrezikun e korrupsionit në sektorin e saj të mbrojtjes dhe të sigurisë. Ministria e Mbrojtjes ofron gjithashtu përvojën e saj për vendet e tjera të përfshira në Procesin e Vetë-Vlerësimit dhe Rishikimit të BI të NATO-s dhe u angazhua në mënyrë aktive në zhvillimin e Kurrikulës Referuese të NATO-s BI të botuar në vitin 2016.
-Që nga viti 2014, Serbia është e angazhuar në Programin e Rritjes së Arsimit të Mbrojtjes (DEEP), i cili po mbështet përpjekjet e Serbisë për të zhvilluar një sistem arsimor të mbrojtjes gjithëpërfshirëse dhe moderne. Falë DEEP, Serbia është tani një ofrues neto sigurie në fushën e arsimit dhe trajnimit dhe po mbështet programe të tjera DEEP si ai me Armeninë.
-Gjithashtu që nga viti 2014, në kuadër të Iniciativës së Ndërveprueshmërisë së Partneritetit, Serbia ka marrë pjesë në Platformën e Ndërveprueshmërisë, e cila bashkon aleatët me partnerë të përzgjedhur që janë kontribues aktivë në operacionet e NATO-s.
-Serbia po ofron ekspertizë dhe trajnime për aleatët dhe partnerët në Qendrën e Trajnimit Kimik, Biologjik, Radiologjik dhe Bërthamor (CBRN) në Krushevc, e cila u njoh si Qendër e Trajnimit dhe Edukimit të Partneritetit në 2013.
-Në dhjetor 2017, në koordinim me disa aleatë të NATO-s, Serbia zhvilloi një kurs për trajnimin e personelit mjekësor ushtarak dhe civil irakian si pjesë e Iniciativës së NATO-s për Ndërtimin e Kapaciteteve të Mbrojtjes dhe të Sigurisë.
Bashkëpunim më i gjerë
-Aleatët kanë mbështetur një numër projektesh të Fondit të Mirëbesimit të NATO-s në Serbi. Këto përfshijnë një projekt për të shkatërruar 28,000 armë të vogla dhe të lehta të tepërta, i cili përfundoi në 2003, dhe një tjetër për shkatërrimin e sigurt të 1.4 milion minave tokësore dhe municioneve, i cili përfundoi në 2007. Një projekt i tretë për asgjësimin e rreth 8,000 tonë municioneve dhe eksplozivëve të tepërt është duke u zhvilluar. Një tjetër projekt pesë-vjeçar, i përfunduar në 2011 dhe i zbatuar nga Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM), ndihmoi pothuajse 6,000 personel mbrojtës të shkarkuar në Serbi të fillonin biznese të vogla.
-Në kuadrin e Programit të Shkencës për Paqe dhe Siguri (SPS), fushat kryesore për bashkëpunim me Serbinë përfshijnë kundër-terrorizmin, sigurinë energjetike, teknologjinë e avancuar, sigurinë kufitare, minat dhe municionet e pashpërthyera dhe pastrimin, si dhe aspektet njerëzore dhe sociale të sigurisë. Ndër këto, vlen të përmendet pjesëmarrja e Serbisë në programin DEXTER, i cili po zhvillon një sistem të integruar për zbulimin e eksplozivëve dhe armëve të zjarrit në hapësirat publike. Për më tepër, shkencëtarët nga Serbia janë duke punuar në një patch inteligjente të veshur që do të mbledhë dhe analizojë informacionin mjekësor në kohë reale për të ndihmuar personelin që reagon ndaj incidenteve të viktimave masive.
-Serbia angazhohet me Qendrën e Koordinimit të Reagimit ndaj Fatkeqësive Euro-Atlantike të NATO-s (EADRCC) për të zhvilluar aftësitë e saj kombëtare të gatishmërisë civile dhe menaxhimit të fatkeqësive, dhe për të përmirësuar ndërveprimin në operacionet ndërkombëtare të reagimit ndaj fatkeqësive. Në dhjetor 2015, Serbia kërkoi ndihmë ndërkombëtare përmes EADRCC në kontekstin e një fluksi refugjatësh. Gjashtë vende aleate dhanë mbështetje. Serbia priti stërvitjen në terren të menaxhimit të pasojave SRBIJA 2018, e cila mblodhi së bashku rreth 2,000 pjesëmarrës nga 40 vende për të praktikuar bashkëpunimin ndërkombëtar në një skenar tërmeti. Si vend pjesëmarrës, Serbia mori pjesë edhe në pesë stërvitje të tjera të EADRCC.
-Në vitin 2017, Serbia filloi Planin e dytë Kombëtar të Veprimit për Gratë, Paqen dhe Sigurinë për periudhën 2017-2020. Serbia është e lidhur me Politikën dhe Planin e Veprimit të NATO/EAPC për Gratë, Paqen dhe Sigurinë, i cili u miratua në Samitin e NATO-s në Bruksel në 2018. Për më tepër, së bashku me Shtetet e Bashkuara, Serbia udhëhoqi një seri seminaresh ekspertësh të financuar nga NATO për të zhvilluar një kartë rezultatesh, ose grup treguesish, për të ndihmuar në vlerësimin se si NATO dhe vendet partnere po përfshijnë gjininë në operacionet ushtarake.
-Serbia dhe NATO synojnë të përmirësojnë informacionin publik mbi bashkëpunimin NATO-Serbi. Zyra Ndërlidhëse Ushtarake e NATO-s në Beograd luan një rol të rëndësishëm në këtë proces.
-Gjatë gjithë pandemisë së koronavirusit, NATO dhe Serbia kanë punuar në koordinim të ngushtë. NATO ka mbështetur Serbinë në rrugë të ndryshme dhe janë bërë donacione nga aleatë të ndryshëm.
-Në Kosovë, misioni i KFOR-it ofron ndihmë kundër koronavirusit në dhjetëra komuna, në të mirë të të gjitha komuniteteve. Kjo përfshin donacionet e ushqimeve dhe veshjeve, së bashku me bamirësi dhe Kryqin e Kuq./ NATO
