Kryeministri Rama ndodhet sot për një vizitë zyrtare në Greqi, pak ditë pasi takoi në Ankara edhe Presidentin Erdogan.
Pavarësisht deklaratave të liderëve gjatë takimeve se janë aty për të rritur bashkëpunimin mes shteteve, mediat në Greqi dhe Turqi e shohin këtë intensifikim të kontakteve në prizmin e marrëveshjes së detit.
Media greke “Greekcitytimes“, shkruan se Erdogani i shprehu shqetësimin e tij Ramës për kalimin në Hagë të çështjes së detit me Greqinë, raporton ABC.
Po ashtu, gazetari Georgios Protopapas thekson se grekët i tremben shfrytëzimit nga Erdogani të reaksionit të brendshëm në Shqipëri kundër marrëveshjes së detit me Greqinë.
Ndër të tjera, media greke shkruan:
Kryeministri shqiptar Edi Rama u takua me Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan në Ankara me ftesë të këtij të fundit, duke shprehur shqetësimin e tij të thellë mbi marrëveshjen greko-shqiptare për referimin e mosmarrëveshjes së shënjimit të kufirit në Hagë.
Megjithëse Rama është një aleat i ngushtë i Erdoganit, ai kërkon të vendosë një ekuilibër midis Perëndimit dhe Turqisë.
Marrëveshja midis Greqisë dhe Shqipërisë për çështjen e kufirit të tyre detar që do të gjykohet nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë, e miratuar nga Rama, ka alarmuar Erdoganin i cili pritet të bëjë presion ndaj tij për ta anuluar atë.
Rama deklaroi se ajo është “një e drejtë e Greqisë dhe bazohet në Konventën Ndërkombëtare mbi Ligjin e Detit, e cila shprehet qartë se çdo vend mund të zgjerojë kufijtë e tij detarë, atje ku është e mundur”.
Ai shtoi: “Padyshim që me Shqipërinë, nuk është kështu dhe kjo është arsyeja pse na duhet marrëveshja. Është absolutisht e ligjshme që pala greke ta thotë këtë. ”
Rama kërkon të mbajë marrëdhënie të ngushta me Turqinë, por edhe të mos distancohet nga Perëndimi, në mënyrë që të eleminojë akuzën se ai është një “ushtar” i Erdoganit në Ballkan.
Rama, në opozitë kishte kërkuar nga Gjykata Kushtetuese anulimin e marrëveshjes greko-shqiptare për Zonën Ekskluzive Ekonomike (EEZ) në 2008, nënshkruar nga Kryeministrat e atëhershëm Sali Berisha dhe Kostas Karamanlis.
Turqia u dha ryshfet anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese për të anuluar marrëveshjen.
Erdogan mund të përfitojë nga reagimet e brendshme të Ramës ndaj marrëveshjes me Greqinë.
Kritikët e tij thonë se Shqipëria ka hequr dorë nga një pjesë e sovranitetit të saj dhe po i jep Greqisë mundësinë për të forcuar pozicionin e saj në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë.
Marrëveshja greko-shqiptare provokoi një reagim të fortë nga Presidenti shqiptar Ilir Meta, i cili akuzoi Ramën për heqjen dorë nga sovraniteti territorial dhe bisedime të fshehta me palën greke.
Sidoqoftë, Rama do të duhet të krijojë një ekip negociator për Hagën, i cili do të duhet të miratohet nga Meta, që gjithashtu ka reaguar kundër marrëveshjes greko-shqiptare.
Presidenti dhe Kryeministri kanë një sherr të hapur për një kohë të gjatë dhe asnjëri prej tyre nuk jep asnjë shenjë se mund të tërhiqet.
Shqipëria pret fillimin e negociatave të pranimit me BE, të cilat kur të ndodhë do të njihen si kredit politik i Ramës i cili akuzohet nga opozita dhe shoqëria për politika autoritare.
Negociatat e pranimit janë bllokuar nga vetoja e Bullgarisë në Maqedoninë e Veriut, pasi Brukseli i konsideron të dy rastet së bashku si një paketë.
Rama gjithashtu merr kritika nga anëtarët e Parlamentit Evropian për mos shkuar përpara me reformat e vendosura nga BE.
Marrëdhëniet e ngushta
Gjatë një konference të përbashkët shtypi në Ankara, Rama dhe Erdogan nënshkruan një “Marrëveshje Partneriteti Strategjik” si dhe marrëveshje bashkëpunimi mbi shëndetësinë, arsimin, ndërtimin, infrastrukturën dhe kulturën.
Ata gjithashtu nënshkruan një marrëveshje mbi krijimin e një Këshilli të Lartë për Bashkëpunimin Strategjik midis Shqipërisë dhe Turqisë.
Rama, i cili ka marrë qeverinë e Shqipërisë që nga viti 2013, e ka bërë Turqinë veçanërisht të rëndësishme për politikën e jashtme shqiptare dhe konsiderohet një partner kryesor strategjik.
Marrëdhënia e ngushtë e Kryeministrit shqiptar me Erdogan ishtin zhvilluar para se Rama të vinte në pushtet.
Për më tepër, pas përpjekjes së dështuar të grushtit të shtetit në Turqi në korrik 2016, Rama ishte një nga udhëheqësit e parë të huaj që shprehu mbështetjen e tij për Erdogan.
Marrëdhënia e ngushtë midis dy burrave dëshmohet nga fakti se Rama ishte gjithashtu i ftuar në dasmën e vajzës së Erdoganit.
Në të njëjtën kohë, Turqia është një partner i rëndësishëm ekonomik i Shqipërisë.
Çalik Holding është “maja e shtizës” së investimeve turke, pasi operon në fushat e energjisë, minierave, ndërtimit, ekonomisë dhe telekomunikacionit.
Në vitin 2007, Çalik Holding fitoi shumicën e aksioneve në ALBtelecom, një kompani shtetërore shqiptare e telekomunikacionit me filiale në Kosovë.
Investimet turke po zgjerohen gjithashtu në sektorin e aviacionit.
Në pronësi të shtetit Turkish Airlines zotëron 49% të Air Albania me një marrëveshje trepalëshe të nënshkruar në shkurt 2019 midis Albcontrol, Turkish Airlines dhe kompanive private.
Depërtimi turk
Depërtimi turk në shoqërinë shqiptare është gjithashtu mbresëlënës, pasi Erdoğan shfrytëzon Islamin për të çuar përpara planet e tij strategjike.
Ndërtimi i një xhamie të madhe në Tiranë nga Turqia konsiderohet, nga pikëpamja fetare dhe kulturore, një ushtrim i rëndësishëm i diplomacisë “së butë”.
Xhamia do të jetë më e madhja në Ballkan, me një kapacitet për 10,000 njerëz, një qendër kulturore, një bibliotekë, një sallë konferencash dhe kurse në gjuhën turke.
Kostoja e ndërtimit të saj arrin në rreth 30 milion euro”.
