Kompania amerikane e gazit “Excelerate Energy Inc” planifikon të përdorë Shqipërinë si portë për të shpërndarë gaz natyror dhe produkte të gazit natyror në pjesën tjetër të Europës, sipas CEO-s (drejtuesi i lartë) të saj Steven Kobos.
Kompania do t’i ofrojë Shqipërisë termocentrale lundruese, duke e lejuar atë të prodhojë energji elektrike dhe të rrisë prodhimin e saj të energjisë që aktualisht varet nga hidrocentralet jo të qëndrueshme. Përveç kësaj, kompania po punon me “Exxon Mobil Corp” për të ndërtuar një projekt me fuqi nga Gazi Natyror i Lëngshëm (GNL) në Vlorë. Kobos tha se shpreson të përdorë projektin e GNL-së të Vlorës për t’u zgjeruar në vende të tjera të rajonit.
“Është një projekt i mirë energjetik për Shqipërinë,” tha shefi ekzekutiv i Excelerate, Steven Kobos për marrëveshjen e centraleve lundruese sipas Bloomberg.
“Natyrisht ne shpresojmë se kjo do të çojë në mundësinë për të ofruar gaz natyror dhe për të shitur gaz natyror në Europë nga kjo qasje”-shtoi Kobos.
Shqipëria është aktualisht e varur nga hidrocentralet dhe importi i energjisë nga lëndët djegëse fosile. Vendet e tjera në rajon varen kryesisht nga qymyri. Ka pasur një thirrje për ndërgjegjësim për mjedisin për të shkuar drejt burimeve të erës dhe diellit, në vend që të përdorin gazin fosil si një alternativë, ose energji në tranzicion.
Ndërkohë, Europa po përpiqet të diversifikojë burimet e saj të gazit natyror për të reduktuar varësinë nga Rusia. Ajo gjithashtu ka lëvizur për të ndaluar qymyrin rus dhe një ndalim i naftës ruse mund të përfshihet në paketën e gjashtë të sanksioneve. Shqipëria nënshkroi një marrëveshje me “ExxonMobil” dhe “Excelerate Energy” për ta kthyer termocentralin e Vlorës në një terminal për gazin natyror të lëngshëm në mars 2021.
Në atë kohë, Ministrja e Energjisë Belinda Balluku theksoi nevojën që Shqipëria dhe rajoni i Ballkanit të diversifikojnë dhe rrisin furnizimet me energji.
“Ne kemi besim se GNL-ja mund të jetë çelësi për arritjen e këtyre objektivave strategjikë dhe për t’i dhënë përfundimisht një zgjidhje projektit kompleks të TEC-it të Vlorës, duke zgjedhur partnerët më të mirë, të pajisur për të ofruar një projekt të përmasave të tilla,” shtoi ajo.
Përfaqësuesi i kompanisë amerikane tha se “projekti duhet të sjellë transformim në Shqipëri, por edhe në rajon”.
“Ndërsa Shqipëria kërkon të përmirësojë sigurinë energjetike dhe elasticitetin, ne jemi të bindur se një zgjidhje LNG do t’i siguronte besueshmëri rrjetit të energjisë elektrike të vendit duke plotësuar burimet e rinovueshme me ndërprerje dhe burimet alternative,” tha Kobos në atë kohë.
Më pas, në fillim të vitit 2022, Korporata Elektroenergjetike Shqiptare (KESH), e cila operon hidrocentralet kryesore të vendit, shpalli thirrjen për shprehje interesi për mundësitë teknike dhe ekonomike për marrjen me qira të një aseti të prodhimit të energjisë termike që mund të integrohet lehtësisht në rrjetin e transmetimit të vendit.
Në thirrje thuhet se subjekti dëshiron të japë objektin me qira për një periudhë prej një deri në tre vjet. Gjithashtu, pala e tretë duhet të ofrojë shërbime të mirëmbajtjes dhe funksionimit për kohëzgjatjen e kontratës dhe në përputhje me kërkesat e KESH-it. Kërkesat përfshijnë funksionimin me naftë të lehtë dhe të rëndë.
Ai gjithashtu duhet të jetë “i përshtatshëm për t’u vendosur” pranë termocentralit ekzistues të Vlorës, në mënyrë që të mund të përdorë lehtësisht infrastrukturën ekzistuese të ndërlidhjes.
Termocentrali i Nartës ndodhet në Vlorë në një nga plazhet më të pacenuara të rajonit. Që nga ndërtimi dhe përfundimi i tij në 2005, ai nuk ka gjeneruar asnjë vat energji dhe është rrënuar nga problemet me sistemin e tij të ftohjes./ Bloomberg
