Një ish-zyrtar dhe politikan i inteligjencës afgane, i cili ka punuar ngushtë me Shtetet e Bashkuara pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit, thotë se ai dhe rreth 45 refugjatë të tjerë afganë kanë mbetur të bllokuar në një bazë ushtarake amerikane në Kosovë në kushte të papërshtatshme që kur u evakuuan nga Afganistani.
Muhammad Arif Sarwari, i njohur si “Inxhinieri Arif”, punoi me CIA-n gjatë pushtimit amerikan të Afganistanit në vitin 2001. Ai vazhdoi të shërbejë si zyrtar i lartë i inteligjencës dhe politikan përpara se talebanët të rimerrnin kontrollin e vendit gushtin e kaluar.
“Ka njerëz këtu që kanë qenë në Ministrinë e Mbrojtjes në Afganistan, ata që kanë punuar në CIA, Ambasadën e SHBA-së në Kabul, oficerë policie dhe disa njerëz të rregullt që u arratisën nga talebanët”.
“Ne nuk kemi absolutisht asnjë liri për t’u larguar nga zona. Ne kemi qasje vetëm në një fushë, banjat, sallën e ngrënies dhe tendën tonë. Jo vetëm që nuk jemi në gjendje të largohemi nga kampi, por nuk mund të flasim me shumicën e vizitorëve”.
Afgani tha se kur ai dhe disa nga refugjatët e tjerë hynë në një aeroplan ushtarak amerikan që evakuonte njerëzit nga Kabuli gjatë tërheqjes kaotike të SHBA-së gushtin e kaluar, ai fillimisht u dërgua në Kuvajt dhe Katar, por më pas iu tha se do të dërgohej në Kosovë për verifikim të mëtejmë.
Ai tha se kur përfundoi në kampin Bondsteel, atij iu tha se nëse refugjatët duhej të qëndronin atje më shumë se disa javë, do t’iu sigurohej strehim më i mirë.
Por Sarwari tha se asgjë nuk ka ndryshuar në nëntë muaj qëndrimi në kamp, përveç disa refugjatëve që u është mohuar hyrja në Shtetet e Bashkuara.
Kjo, plus mungesa e informacionit për rastet e tyre, bëri që disa nga afganët të organizonin një protestë në fillim të këtij muaji. Në grupe të vogla, ata mbanin tabela ku thuhej, “Shkelja e të drejtave të njeriut”; “Sa duhet të vuajmë”; “Duam drejtësi”; dhe “Ne duam lirinë”. Fëmijët ishin mes refugjatëve në fotografi që Sarwari i dërgoi mediumit amerikan.
“Jam këtu me gruan dhe dy vajzat e mia. Pas rreth 3-4 muajsh qëndrimi tonë, ata siguruan disa klasa për fëmijët dhe u dhanë disa lodra për t’u shpërqendruar. Nuk ka shkolla të duhura”.
Ai beson se stresi ka shkaktuar një sërë problemesh mjekësore në kamp, “udhëtimi i vetëm që kemi pasur deri më tani është hyrja dhe dalja nga spitali. Një burrë këtu pati një atak në zemër që ishte mjaft i rëndë për t’u dërguar direkt në SHBA për operacion. Shkaku ishte stresi. Disa nga zonjat kanë abortuar të shkaktuara edhe nga stresi. Ne jemi përballur me probleme të tjera shëndetësore të shumta”.
Një refugjatë tjetër, i cili gjithashtu ka punuar me SHBA-në në Afganistan gjatë luftës, tha se ai ishte në mesin e një numri afganësh të cilëve iu tha se nuk do t’u jepeshin viza për të hyrë në Shtetet e Bashkuara, pas muajsh pritjeje në kampin Bondsteel. Ai kërkoi të mbetet anonim për të mbrojtur familjen e tij, e cila është ende në Afganistan.
Ai tha se pasi iu mohua hyrja në Shtetet e Bashkuara, atij iu tha se Departamenti i Shtetit do të organizonte që ai të merrte një vizë për të shkuar në një vend tjetër të sigurt. Pas dy muajsh të tjerë pritjeje për atë vizë, së fundmi ai u informua se nuk do të kishte të drejtë të shkonte në vendin që kishte kërkuar.
Refugjati mezi po pret që të largohet nga kampi Bondsteel në mënyrë që të fitojë para për të mbështetur familjen në Afganistan.
“Ne po jetojmë si të burgosur në kamp që nga dita e parë dhe madje më të ulët se të burgosurit; të burgosurit kanë të drejtë të punojnë dhe të drejtën për të gjetur disa mjete për të mbajtur familjet e tyre, por pse të mos e kemi edhe ne këtë të drejtë?”
“Pse na privohen të gjitha liritë? Nuk na lejohet të dalim jashtë kampeve. Pse nuk kemi qasje në shërbime legjitime ligjore? Mediat nuk lejohen të hyjnë brenda kampusit dhe ne nuk lejohemi që individualisht të kërkojmë zgjidhje për veten tonë”, pohoi ai.
Ndërkohë, një zyrtar i Kampit Bondsteel tha se kërkesa e CBS News për vizitë është duke u shqyrtuar.
Javën e kaluar, tre refugjatë të vendosur në këtë bazë dy prej të cilëve kishin punuar për Shërbimet e Sigurisë afgane nën qeverinë e mëparshme kërkuan leje nga SHBA-ja për t’u kthyer në Afganistan dhe kërkesat e tyre u pranuan, tha refugjati anonim.
“Pas kthimit në Afganistan, ata duhet të përballen me kërcënimet me vdekje dhe me siguri mund të vriten”, shkroi ai në një letër drejtuar Departamentit të Shtetit. “Kush do të ishte përgjegjës në rast se ata vriten?”
Ai tha se nuk kishte marrë asnjë përgjigje në letrën e tij.
“Inxhinieri Arif” tha se aplikimi i tij për vizë speciale emigruese është ende në proces e sipër, por se “nuk dihet asgjë për rastin tonë”. Ai tha se i ishte thënë se SHBA-ja po punon për migrimin e tij së bashku me familje në një vend të tretë ku ata kanë të afërm, por ai ende pret të dëgjojë më shumë për këtë.
“Pas 11 shtatorit, unë mirëprita grupin e parë amerikan që erdhi në provincën Panjshir në atë kohë dhe tani ka kontradikta me emrin e misionit të tyre, ‘Operacioni Aleatët Mirësevini’ praktikisht i padëshiruar dikush që i mirëpriti ata i pari”.
“Operacioni Aleatët Mirësevini” është ajo që ushtria amerikane e quajti operacionin e saj për evakuimin e afganëve që punuan ose mbështetën SHBA-në pasi Talebanët morën kontrollin e Afganistanit vitin e kaluar. Njerëzit këtu kanë punuar me SHBA-në kundër terrorizmit dhe kanë rrezikuar jetën e tyre për këtë kauzë dhe janë të pafajshëm, megjithatë disa u cilësuan si të papërshtatshëm. Ndërsa njerëzit e tjerë kanë të ardhme të paqartë. Ekipi i verifikimit dhe Uashingtoni ka dështuar qartë, ashtu si dështuan në Afganistan”.