Pyetjet e provimit të Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë në provimet e maturës së këtij viti kanë hapur një debat të madh, pasi maturantët janë shprehur se pyetjet ishin të pakuptimta.
Ata janë ngritur në protestë para Ministrisë së Arsimit duke kërkuar që të mos penalizohen nga këto pyetje abstrakte.
Një nga pyetjet më të përfolura ishte ajo me personazh kryesor “Turin”, ku përgjigjet mund të ishin të gjitha të sakta, ndaj edhe maturantët nuk mund të ishin të sigurtë se cila ishte alternativa e duhur.
Ekspertja e komunikimit dhe pedagogia Edlira Gjoni ka gjetur edhe modelin që ka ngjashmëri me testin e Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë për maturantët.
Ky test është një “kopje” e modelit të Cambridge, i përkthyer në mënyrë jo të saktë, ndaj edhe pyetjet kanë dalë të pakuptimta.
Personazhi kryesor i tekstit është Dani, ndërsa në shqip është vendosur që të jetë Turi.
Gjoni shprehet se testimi i gjuhës shqipe nuk mund të bëhet sipas stilit, mendimit dhe leximit të anglishtes, pasi fjalitë dalin nga konteksti.
“Gjuha jonë testohet me metoda, tekste dhe kontekste shqip!
Hartuesit e Cambridge e kanë bërë punën e tyre për veten, jo për ne. E kanë bërë duke pasur në themel të logjikës shkruese e testuese gjuhën e tyre, jo tonën.
Nuk matet uji me vizore. As portokallet me litra. As shqipja pra, nuk mund të testohet me metodat që mendoni ju se janë moderne”, shkruan ndër të tjera Gjoni, ndërsa bën thirrje që të ndalet kjo masakër me gjuhën shqipe.
Postimi i plotë:
Shikoni faqet 8 dhe 9 të këtij testi, te pjesa Reading! Turi duhet të jetë shoku i Danit në këtë tekst të përafërt. Alternativat e logjika ngjasojnë. Po kërkoja të plotin, se kuptohet lehtë që pyetja për maturantët tanë është e marrë e gatshme dhe e përkthyer, në pjesë si kjo.
Po edhe nga Cambridge në qoftë marrë, me leje e me liçencë, si u bëka testimi i shqipes sipas stilit, mendimit e leximit të anglishtes?
Kur t’u mësoni e testoni fëmijëve anglisht, po, përdorini këto metoda. Ama shqipes nuk i bën ky kostum!
Cili është komisioni që e hartoi? Po me Katedrën e Gjuhës Shqipe, jeni konsultuar?
Pse duhen pyetje me shqipe e kontekst të sforcuar barkash në lumë? Ç’i gjeti pyetjet për të zbërthyer fjali si kjo më poshtë:
“Meqenëse jeta dhe siguria e secilit është e lidhur me fatin e të gjithë atyre që, së bashku, formojnë kombin, do të na donte shpirti që çdokush të sakrifikojë pesë minuta në njëzet e katër orë dhe të hetojë nga thellësi e vetes së tij se ç’shërbim ka bërë për shoqërinë dhe ç’të mirë mund t’i bëjë kësaj shoqërie që e quajmë komb, e ky do të ishte një ushqim shpirtëror për ne e për të afërmit tanë”
Zbërthimi i logjikës, tekstit e pjesëve të nënrenditura të kësaj fjalie të M. Frashërit. Pse të zhduket nga qarkullimi kjo metodë e testimit të shqipes? Një e ngjashme më ka rënë në një provim gjuhësie në periudhën mes maturës dhe universitetit. Nuk më shqitet nga mendja! E më ka bërë ta dua shqipen po aq fort sa veten. Fjalia e Turit nuk e ka këtë efekt. As pyetjet rreth saj.
Do themi: “Ç’na duhen pjesët e nënrenditura”?
Për të njëjtën arsye që na duhet kimia, matematika, shkolla e gjithë: të na stërvisë logjikën e të mos na lejojë të bëjmë gabime në shqip!
Gjuha jonë testohet me metoda, tekste dhe kontekste shqip!
Hartuesit e Cambridge e kanë bërë punën e tyre për veten, jo për ne. E kanë bërë duke pasur në themel të logjikës shkruese e testuese gjuhën e tyre, jo tonën.
Nuk matet uji me vizore. As portokallet me litra. As shqipja pra, nuk mund të testohet me metodat që mendoni ju se janë moderne!
E kush janë ata që merrin përsipër të ndryshojnë thelbësisht mënyrën e trajtimit të saj?
Gjuha, flamuri, himni, janë simbole, jo fushë eksperimentale!
Ndaleni këtë masakër, se është njëlloj si t’ia vësh flakën vetë shtëpisë, nga brenda! E të mburresh që di të përdorësh çakmak, jo shkrepëse!
Modeli i provimit të Cambridge:
