Nga Ermal Sela*
Lahuta përfaqëson arketipin më të lashtë të veglave kordofone me hark në kontinentin europian, ku sipas studiuesve lahuta ka vjetërsi Iliro – Arbërore, e cila vjen në ditët tona e pa ndryshuar.
Lahuta ka pasur dhe ka një jetë aktive tek shqipëtarët, të cilët jetojnë në Shqipëri, Maqedoni, Kosovë, Mal të Zi dhe Serbi. Lahuta e përdorur nga Shqiptarët dallon nga Lahuta e popujve të tjerë nga përmasat, simbolika, figurat mitike dhe gdhendjet e artit arkaik popullor, duke ofruar pamje me interes dhe befasuese.
Eposi i Kreshnikëve dhe Lahuta janë monumenti më i madh i poezisë gojore shqiptare. Së fundmi, po përgatitet dosja e Eposit të Kreshnikëve mbarë shqiptare, e cila për shkak të mos futjes së Kosovës në UNESCO, ka vonuar procedurat e aplikimit.
Megjithëse Serbia ka aplikuar për pranimin e Gusles si trashëgimi shpirtërore të sajën, kjo nuk e zbeh aspak madhështinë e Lahutës të përdorur nga shqiptarët.
* Ermal Sela është muzikant dhe koleksionist i veglave popullore
