Nga Auron Tare
“Një vizitë në Kazbah apo në Muze”, ishte pyetja e shoqëruesit tonë algjerian, i cili po djersinte mjaft nga dielli i fortë.
Të gjithë ngritëm dorën për Kazbahun e famshëm të Algjerit. Por çuditërisht makinat tona ndaluan para Muzeumit të Arteve të Bukura. Me sa duket programi përfshinte edhe një ndalesë në këtë ndërtesë mjaft interesante ndërtuar gjatë periudhës koloniale franceze.
U futa brenda, paksa i zhgënjyer që nuk po shkonim ende në pjesën historike të qytetit ku unë po kërkoja vendodhjen e xhamisë së ndërtuar nga shqiptari i famshëm Mami Arnauti.
Pasi kaluam me shpejtësi disa pavione në një prej korridoreve kryesore u ndesha me një pikturë me dimensione të vogla por shumë të dallueshme. Portreti i pagabueshëm i një shqiptari i cili shpenguar kishte pozuar për një prej piktorëve më të famshëm francez të periudhës së romantizmit Achile Deveria.
Rastësia sjell gjithmonë supriza.
Piktori Achile Deveria
Achile Deveria është një emër i madh në Francë pasi jo vetëm si litograf por edhe si piktor ka arritur të kapë një seri portretesh të burrave më të famshëm të Francës së shek 19.
Deveria ashtu si edhe disa piktorë të tjerë të rëndësishëm të kohës si Eugene Delacrua, Mattise e më vonë edhe Picasso u frymëzuan mjaft nga udhëtimet e tyre ne Orient dhe disa vepra të tyre shumë të njohura janë të frymëzuara nga Algjeria.
Por të kthehemi tek shqiptari ynë i panjohur në Algjeri.
Me një kërkim të kujdesshëm këtë javë nuk gjeta asnjë gjurmë të tablosë së Deverisë të botuar në ndonjë prej katalogeve të veprave të tij. Ka shumë mundësi që kjo vepër origjinale që ndodhet në këtë Muze nuk është botuar asnjë herë duke e bërë shqiptarin tonë mjaft të veçantë.
Portreti i shqiptarit të panjohur është kapur me të gjithë madhështinë e tij me rrobat e famshme, të cilat i bënë të njohur në të gjithë Mesdheun. Me çibukun e pandashëm, këmbë mbi këmbë me një shpërfillje tipike për shqiptarin që në hapësirën otomane kishte gjetur veten si guvernator, general apo pirat.
Fatkeqesisht nuk ka asnjë emër në këtë tablo të piktorit francez për të na dhënë një ide mbi identitetin e këtij shqiptari në Algjerinë otomane.
Portret i luftëtarit shqiptar, ekspozuar në Muzeun e Algjerisë
Megjithate edhe pse pa emer shqiptari i Algjerisë pikturuar nga dora e Deverise qendron krah burrave te famshem te kohes si Alexandre Dumas, Prosper Mérimée, Sir Walter Scott, Jacques-Louis David, Alfred de Musset, Charles Augustin Sainte-Beuve, Honoré de Balzac, Théodore Géricault, Victor Hugo, Marie Dorval, Alphonse de Lamartine, Alfred de Vigny, Jane Stirling, and Franz Liszt.
