shkruan Fahri Xharra
Pra, titulli i shkrimit historik nga Mathiias Heine, të cilin e gjeta në gazeten gjermane “Die Welt”, është shumë i guximshëm, sepse i ven gjermanët në pozitë që të binden me zbulimet e reja gjuhësore, të cilat do e ndërrojnë historinë. Autorit i falet gabimi, sepse gjuha anatollike, për të cilën e ka fjalën do di lexoni më poshtë – është gjuha etruske, vjetërsinë e së cilës nuk e mat koha. Etruskishtja është gjuhë pellazgjike, mendohet 10 mijë vjetë e vjetër, por ende nuk është gjetë vjetërsia e saj e vërtetë falë spekullimeve romake dhe neogreke.
Autori që në fillim e shpjegon: “Deswegen waren die Etrusker allerdings keine Türken – so wenig wie der Nikolaus, der im vierten Jahrhundert nach Christus als Bischof im einige hundert Kilometer südlich gelegenen Myrna wirkte, ein Türke war. Türken gibt es in Anatolien erst, seit im elften Jahrhundert nach (!) Christus die Seldschuken dieses Gebiet eroberten”. Përndryshe etruskët nuk janë as që ishin turq (e as Anatollia fxh), sepse turqit selxhukë mbërritën aty në shekullin e 11-të pas Krishtit.
Shkruesi mendon që gjermanët e flasin gjuhën e Toskanës: “Ob wir es wollen oder nicht: Wir sind Toskanadeutsche. Denn wir benutzen viele Wörter aus der Sprache des Volkes, nach dem die Toskana benannt wurde: die Tusci oder Etrusker”.
Sa më pëleu ky nëntitull: “Die Etrusker brachten den Römern Lesen und Schreiben bei”, pra që etruskët e mësuan Romën të shkrujë dhe të lexojë. Pse më pëlqeu? Sepse, është në parimet e librit tim “Roma fliste shqip”.
“The linguist Harald Haarmann summarizes the process of loan word formation: “The Etruscans practically taught the Romans to read and write and the numerals”.
Gjuhëtari Harald Haarman i vë kapakun historik duke thënë: “Etruskët praktikisht i mësuan romakët të shkruajnë dhe të lexojnë, por edhe të numërojnë”.
Autori i shkrimit e thotë: “Para se latinët dhe Roma të bëhen fuqi sunduese në Itali, aty ishin etruskët dhe “grekët” (Magna Grecia). Por, për një kohë gjatë fuqia rritëse e Romës dhe elita e saj ishin etruskët. Romakët i përzunë në vitin 500 BC mbretin e fundit Etrusk Tarkinis Superbus.
Etruskët i quanin grekët “kreikët”, por latinishtja e ndërroi në “grekë”.
Romakët e kopjuan mënyrën etruske të emërtimit, me tre emra Cezari quhej Gaius Iulius Caesar, pra paraemri, emri i fisit dhe ai i familjes.
Harald Haarmann wrote in his new book: “On the trail of the Indo-Europeans: “Both the name Caesars and the Ciceros were originally Etruscan surnames” Harald Haarmann shkruan në librin e tij, “Auf den Spuren der Indoeuropäer” që emri Cezar dhe Ciceron janë emra etruskë, shqipja e sotme.
Një shpjegim i imi; Cezar rrjedh nga fjala shqipe “Çejzar”, kurse Cieronit i ka mbetur ngase në hundë e kishte një lyth që e quanin çicërr. A e dini se çka është çicrra?
Lexojeni librin “Roma fliste shqip”.
Të interesuar mund ta lexojnë origjinalin në : https://www.welt.de/kultur/article153396477/Wir-sprechen-eine-3000-jaehrige-anatolische-Sprache.html
Gjakovë, 24.02.20
