Nga: Përparim Spahiu
Para disa kohësh, kur në Shqipëri ziente debati për menaxhimin ndërkufitar të ujërave me fqinjët tanë, isha shprehur në Kuvend se “beteja e njerëzimit për këtë shekull të ri, do të jetë pikërisht ajo për ujin”. Atëherë bëhej fjalë për hidrocentralin e Mavrovës në Maqedoni dhe një projekt tjetër në Greqi, të cilat “gëlltisnin” një pjesë të mirë të Drinit e Vjosës sonë. Por, për fat, bota ka ligje dhe ato funksionojnë njësoj, edhe kur preken interesa të shteteve të vogla, si ky yni. Për devijimin e lumit Radika në Vardar, Komiteti i Përhershëm i Konventës së Bernës pranë Këshillit të Europës në Strasburg urdhëroi Shkupin zyrtar të anulonte projektin, ndërsa në Greqi pas ankimimit të 3 bashkive të Epirit, çështja ka shkuar në Këshillin e Shtetit, deri në Gjykatën Supreme Administrative.
Por para pak ditësh, shqiptarët u njohën përmes kronikave televizive, për një tjetër “betejë për ujin”, por këtë herë jo ndërkombëtare, por lokale dhe me protagonistë tre fshatra të Dibrës. Në kronikat televizive thuhej fjalë për fjalë se: “Tre fshatra janë në konflikt prej 18 vitesh për ujin e pijshëm dhe ujin vaditës. Fshati Majtar në njësinë administrative Maqellarë në Dibër, është në konflikt me fshatrat Burim dhe Potgocë.
Banorët e fshatit Majtar thonë se uji që del në krye të fshatit të tyre është marrë padrejtësisht nga dy fshatrat e tjerë e për pasojë, fshati Majtar nuk ka as ujë të pijshëm e as ujë vaditës”. Por nuk mbaron me kaq, sepse kronikat shkojnë edhe më larg: “Banorët kërkojnë ndërhyrjen e instancave shtetërore në mënyrë që të zgjidhin konfliktin e të mos shkojnë në ekstrem. Nga ana tjetër, banorët thonë se Bashkia Dibër u ka prerë, në bashkëpunim me Policisë, tubacionet për ujin e pijshëm dhe atë vaditës, gjë që – sipas tyre – i bën të njëanshëm.
Po ashtu, banorët shprehen se në këtë konflikt ka hyrë edhe politika, pasi ata kanë mbështetur LSInë, ndërsa Bashkia, e cila është e socialistëve, është hakmarrë duke ua prerë tubacionet. Ata paralajmërojnë përshkallëzim të protestave”. Si njëri prej protagonistëve të “betejës” së vërtetë të ujit (me Maqedoninë dhe Greqinë), si shqiptar, politikan dhe deputet i Qarkut të Dibrës, kjo betejë mes tre fshatrave më ka bërë vërtet me turp. Mbrëmë në Maqellarë më thanë se burimi i ujit qenka blerë para 3 shekujsh për mulli dhe se me Kanun askush nuk mund ta prekë atë. Edhe nëse është vërtet kështu, jam i sigurt se në këto 25 vite tranzicion, Kanuni i Lekës u është “përkthyer” banorëve të këtyre tre fshatrave nga të dërguarit e partive politike, secila sipas “Kanunit” të tyre: votave të radhës.
Kur më e lehta do të ishte që të gjithë të furnizohen me ujë, mjafton që të mos e “turbullojnë” atë me politikë. Por kur ligji bëhet pa ligj, ende në vitin 2016, ka nga ata që besojnë ende në Kanun, pa e ditur se edhe vetë Kodi i Lekë Dukagjinit nuk lë askënd pa ujë: “NENI 286. Uji i burimeve prej malit bashkari u përket shpijave pjestare në atë mal.
Ato kanë të drejtë me hap vi e me përdor për arët e livadhet e veta, për mullijt e vanicat”, ose “NENI 340. Vija e mullinit nuk mundet me tha vinë e ujitjes. Mullini i verës e ka vendin në vi të ujitjes, po pa dam të saj. Vija e mullinit si vija e ujitjes ndreqet bashkarisht prej rendtarëve.
Rrall herë me ndodh e me prish kush deshtas vinë e mullinit e me e da ujin për inat a ngatërresë, fajtori ka detyrë me la damin e gjobën. Gjoba merret katundisht”…Hera e parë që kam më tepër respekt për Kanunin sesa për Ligjin (atë që është zbatuar deri tani).
