Para disa ditësh, radio BBC i kishte kushtuar një hapësirë të veçantë tenorit Saimir Pirgu. Performanca e tij në Royal Opera House pritej me interes, edhe pse natën e parë kishte munguar. Historia e djaloshit të rritur në komunizëm e befasoi gazetaren e BBC, sidomos kur ai rrëfeu se si ishte bërë i preferuari i Pavarotit.
Por ka shumë gazetarë të huaj që mbeten të habitur me faktin se Shqipëria eksporton kaq shumë yje të operas.
“Kombi i vogël ballkanik prodhon muzikantë të mirë mbi mesataren. Sekreti i suksesit shqiptar është iso-polifonia, shkollimi i mirë dhe afërsia me operan italiane,” shkruan gazeta gjermane, Welt.
Sipas saj, eksporti më i mirë shqiptar mbeten yjet e operas. Gazetari Manuel Brug vizitoi Tiranën, për të intervistuar fillimisht kompozitorin Vasil Tole.
Ai është krenar për trashëgiminë e lashtë të iso-polifonisë, që sipas tij ka lënë gjurmët e saj tek prodhimi i kaq yjeve të operas.
Por siç e pranon vetë Saimir Pirgu për BBC dhe Die Welt, një tjetër arsye është shkolla e mirë në kohën e komunizmit.
“Mëngjesin pas koncertit, Pirgu i dhuron të ardhurat e fituara për një klinikë fëmijësh. Aty është edhe i riu dhe i zgjuari Erion Veliaj, që ka studiuar në Amerikë dhe është zgjedhur para shtatë muajsh si kryebashkiak i Tiranës, si shpresa e madhe e politikës shqiptare. Ai e ka befasuar Pirgun, duke i thënë Çelësinë e Artë të qytetit. Politikanët shqiptarë, që nga koha e Zogut, kërkojnë që të jenë pranë artistëve, veçanërisht pranë muzikantëve. Edhe komunisti i kohës së gurit, Enver Hoxha, ishte i dashuruar pas muzikës. Idhulli i tij ishte tenori Gaqo Çako”, shkruan gazetari.
Pastaj është afrimiteti me muzikën italiane.
“Muzika dhe këndimi është në gjakun e shqiptarëve, njësoj si prirja drejt muzikës italiane. Në vitin 1790, Mozart dhe Lorenzo Da Ponte në ‘Cosi fan tutte’, i veshën dy kavalierë italianë si shqiptarë, për të provuar besnikërinë e vajzave të zemrës. Kjo ishte diçka e paimagjinueshme në Vjenën e asaj kohe. Dhe 52 vjet më parë, Antonio Vivaldi nga Firence kishte dhënë premierën e operas ‘Skënderbej’, heroit kombëtar të shqiptarëve, që luftoi kundër turqve. Në muzen e Skënderbeut në Krujë, ekspozohet me krenari edhe një faksimile e libretit”, shkruan gazetari.
Të gjithë këto elementë, përfshi këtu trashëgiminë e edukimit në komunizëm, kanë bërë që të shkëlqejnë yjet shqiptare.
Sopranoja Inva Mula është e famshme veçanërisht në Francë, Ermonela Jaho shkëlqen kudo në botë, në Shtutgart të Gjermanisë këndon baritoni Gëzim Myshketa dhe Enkelejda Shkoza është e shumëkërkuar në Angli./mapo/
