Nga Hans-Joachim Lanksch*
Kur lexon shkrimet e komentet e gegeve dhe gegëve tanë në këte grup interneti dhe gjetiu, të zë zgjeba. Çdonjeni dhe çdonjena shkruen ndryshe, simbas qejfit të vet. Kjo s’asht gjuhë por nji idiomë lesh e li.
Nuk asht për t’u çuditë se jogegët e quejnë gegnishten “dialekt”.
Nga ana tjetër as nuk asht çudi se gegnia shkruejnë siç flasin në shpi, në rrugë apo në stadion futbolli. Shqipja gege nuk jepet nëpër shkolla. Nuk ekziston ndonji gramatikë të botueme dhe aktuale, kusht për çdo gjuhë letrare.
Mësova që ekziston dorëshkrimi i manualit të Martin Camajt, “Albanian Grammar”. Dorëshkrimi ruhet si dhe trashigimia e tij letrare në arhivin letrar të Mynihut, znj. Camaj e ka të fotokopjueme.
Dorëshkrimi i Martin Camajt asht shkrue në shqip dhe pjesërisht në gjermanisht.
“Albanian Grammar” përmban edhe leksione me ushtrime për përdorues anglishtfolës që duen me ta mësue shqipen, edhe pjesë gramatikore.
Propozoj me nxjerrë pjesët (shpjegimet) gramatikore, tabelat gramatikore si dhe tekste këndimi. Pjesë përmbamëse gjermanisht mund të përkthehen shqip (gegnisht) e kështu krijohet nji gramatikë e gegnishtes letrare moderne që mundet me shërbye si bazë për gegnishten letrare.
Mendoj se nji gramatikë e gegnishtes asht ma se e nevojshme për me krijue ma n’fund bazën e nji gegnishte të përbashkët letrare, së paku (fillimisht) mbrenda Shqipniet.
Propozimi im nënkupton punë serioze, angazhim dhe përkushtim specialistësh gjuhëtarë (p.sh. prof. Arben Prendi, ak. Kolec Topalli) dhe shkrimtarësh që e praktikojnë dmth. e shkruejnë gegnishten (p.sh. Primo Shllaku, Lisandri Kola, Ledia Dushi) e të tjerë që nuk i njoh apo nuk po më bien ndërmend. Propozim-projekti nënkupton edhe lekë….
Në fund, mendoj se kjo ndërmarrje kuptimplotë mundet me u përballue me vullnesën e fortë e të përbashkët të krejt atyne që e kanë për zemër gjuhën gege.
* Hans-Joachim Lanksch është gjuhëtar, përkthyes dhe këtë shkrim e ka postuar në grupin e hapur në rrjetin social, facebook, International Institute for the Protection of Cultural Gege and Toske
