“Dënimi i krimeve të Komunizmit” lidhet më fatin e Shqipërisë dhe të ardhmes së saj europiane!”
Shkrimtari Ismail Kadare, për herë të parë i drejtohet një prej institucioneve jo qeveritare që përfaqëson zërin e ish-të burgosurve e të përndjekurve politikë, në një letër ekskluzive në rastin e 25-vjetorit të themelimit, duke u bashkuar me shqetësimin për krimet e pazbardhura të komunizmit dhe zvarritjen e rehabilitimit të ish-të dënuarve që lidhen me to.
Përshëndetja e Kadaresë i drejtohet Unionit Mbarëkombëtar të të Burgosurve dhe të Përndjekurve Politikë dhe Presidentit të Unionit, Besim Ndregjoni. Ja letra e plotë e Ismail Kadaresë:
Zoti President i Unionit, Besim Ndregjoni!
Me një tronditje të thellë lexova letrën tuaj. Ku ju parashtroni shqetësimin tuaj të drejtë për mosdënimin e mjaftueshëm të krimeve të komunizmit në Shqipëri, për zvarritjen e rehabilitimit të të dënuarve dhe të gjithë personave që lidhen me to. Fakti se, nuk është hera e parë që ju ngrini probleme të tilla, shton edhe më shumë dramacitetin e tyre dhe e bën edhe më të pafalshme vonesën e përgjigjes. Ju përmendni shifra ngjethëse për terrorin e regjimit komunist, për të dënuarit më burgje e tortura, për të internuarit, të pushkatuarit me gjyq e pa gjyq, për gra e klerikë të gjithë besimeve, që nuk u gjendën ende varret, për kampe të shfarosjes e gjithfarë tmerreve që mendja njerëzore e ka të vështirë t’i përfytyrojë. Ndërsa hezitimi për zbulimin e këtyre krimeve bëhet përherë e më i dukshëm, zelli për rikthimin e pamjeve të tiranisë së përmbysur, e të personazheve të saj të egër, në një ngjyrim të zbutur e gati-gati normal, sa vete e bie në sy më fort. Kjo shoqërohet me kujtime të ditëve nostalgjike, me shprehje tinëzare në trajtë maksimash: “Kështu ka qenë ajo kohë”. Ka pasur edhe gjëra të mira” etj. etj. Koha normale e një populli përfshin faza të ndryshme, herë më të mbara e herë më të vështira. Por një periudhë terrori si ajo që u përmend më lart, është e padurueshme. Një kohë e tillë dhe një histori e tillë, nuk janë kohë dhe histori e ekzistencës së një populli, por ato të shuarjes së tij. Ndaj mohimi i tyre është i domosdoshëm, një orë e më parë. Unë ju kuptoj dhe ju mbështes plotësisht në aksionin tuaj, i cili nuk ju përket vetëm juve, por drejtpërdrejt lidhet me fatin e Shqipërisë dhe të ardhmes së saj europiane.
Me nderime, Ismail Kadare”
