Gjetjet nga një përmbledhje sistematike e botuar së fundmi në Npj Parkinson’s Disease hedhin dritë mbi faktorët e rrezikut për fillimin e “ngrirjes” në sëmundjen e Parkinsonit, një çrregullim i ecjes që prek 50% të pacientëve. Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Sëmundjeve të Parkinsonit dhe Çrregullimeve të Lëvizjes, është një çrregullim episodik që i bën njerëzit të ndiejnë se këmbët e tyre janë ngjitur në tokë dhe rrit rrezikun e rënies.
Ashtu si çrregullimet e tjera të ecjes (ngadalësi me hapa të vegjël lëvizjeje, lëvizje e zvogëluar e krahut, etj.), ngrirja ndodh për shkak të humbjes së kontrollit në zonat e trurit që rregullojnë lëvizjen. Zakonisht shfaqet kur personi me sëmundje neurodegjenerative përgatitet të bëjë hapin e parë për të ecur ose për t’u kthyer qoftë gjatë ecjes dhe veçanërisht kur kalon dyert, ngjitet në shkallë lëvizëse etj, ndërkohë që mund të lidhet me mjekimin për simptomat motorike.
Vlerësimi i ecjes dhe ngrirjes bëhet përmes marrjes së anamnezës, ekzaminimit të detajuar neurologjik dhe vlerësimit nga fizioterapisti. Nuk ka kurë për çrregullimin dhe udhëzimet zakonisht kufizohen në sigurimin e një hapi të qëndrueshëm drejt ritmit. Prandaj, parandalimi mund të luajë një rol kryesor dhe të sjellë rezultate të rëndësishme përmes identifikimit të faktorëve të rrezikut potencialisht të modifikueshëm.
Ankthi dhe depresioni
Rishikimi përfshinte studime të ngrirjes që ishin identifikuar subjektivisht përmes përgjigjeve të pacientëve ndaj pyetësorëve të ndryshëm (p.sh. nëse ata ndjenin se këmbët e tyre ishin ngjitur në dysheme) dhe objektivisht përmes ekzaminimeve neurologjike ose vëzhgimeve klinike.
Rezultatet treguan se faktorë të tillë si mosha e shtyrë në fillimin e sëmundjes së Parkinsonit, ankthi, depresioni, aftësia e reduktuar njohëse, simptoma të rënda motorike dhe marrja e frenuesve të katekol-O-metil transferazës (COMT) ose levodopa (L Dopa) rrisin ndjeshëm rrezikun e ngrirjes. Analizat e mëtejshme në nëngrupet e njerëzve me sëmundje treguan se ndryshimet që lidhen me shpeshtësinë e ngrirjes mund të zbulohen 12 vjet përpara fillimit të çrregullimit.
Disa nga faktorët e rrezikut ishin të modifikueshëm, ndërkohë që nuk ishin të zakonshëm për të gjithë pacientët. Së fundi, rreziku i ngrirjes ishte drejtpërdrejt proporcional me kohëzgjatjen dhe ashpërsinë e sëmundjes.
Studim i ri i drejtuar nga një grek
Një studim i ri nga Universiteti i Exeter që aktualisht kërkon pjesëmarrës do të hetojë rolin e inflamacionit në trurin e njerëzve me sëmundjen e Parkinsonit, me qëllim identifikimin e trajtimeve të reja. Projekti, i udhëhequr nga profesori i Neurologjisë Mario Politis , kërkon të hedhë dritë mbi mekanizmat që shkaktojnë sëmundjen, për të cilën aktualisht dihet pak.
Ka hipoteza që fajësojnë inflamacionin lokal të trurit, konkretisht aktivizimin e qelizave gliale. Edhe pse normalisht stimulimi i glia është një proces i shëndetshëm që ndihmon në pastrimin e trurit, ushqen dhe mbron neuronet, aktivizimi i vazhdueshëm i saj dëmton qelizat nervore duke çuar në vdekjen e tyre.
Studiuesit besojnë se identifikimi i arsyeve për rritjen e inflamacionit lokal në tru mund të çojë në trajtime të reja që shtypin inflamacionin dhe zvogëlojnë dëmtimin e trurit. Z. Politis tha lidhur me këtë:
“Sëmundja e Parkinsonit ka pasoja shkatërruese për individët dhe familjet e tyre. Ne duhet urgjentisht të kuptojmë shkakun në mënyrë që të gjejmë trajtime të reja dhe të përmirësojmë rezultatet. Programi ynë i kërkimit ka një qëllim të dyfishtë; të kuptojmë më shumë rreth shkaqeve të mundshme të sëmundjes së Parkinsonit dhe të përcaktojmë nëse një ilaç që bllokon një pjesë kyçe të inflamacionit lokal të trurit mund të jetë i sigurt dhe i dobishëm për njerëzit me këtë çrregullim. Nëse rezultatet tona janë pozitive, ne do të dimë shumë më tepër për mekanizmat e përfshirë në zhvillimin e sëmundjes, duke na ndihmuar kështu të krijojmë barna të reja dhe më të mira’.
Gjetjet nga një përmbledhje sistematike e botuar së fundmi në Npj Parkinson’s Disease hedhin dritë mbi faktorët e rrezikut për fillimin e “ngrirjes” në sëmundjen e Parkinsonit, një çrregullim i ecjes që prek 50% të pacientëve. Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Sëmundjeve të Parkinsonit dhe Çrregullimeve të Lëvizjes, është një çrregullim episodik që i bën njerëzit të ndiejnë se këmbët e tyre janë ngjitur në tokë dhe rrit rrezikun e rënies.
Ashtu si çrregullimet e tjera të ecjes (ngadalësi me hapa të vegjël lëvizjeje, lëvizje e zvogëluar e krahut, etj.), ngrirja ndodh për shkak të humbjes së kontrollit në zonat e trurit që rregullojnë lëvizjen. Zakonisht shfaqet kur personi me sëmundje neurodegjenerative përgatitet të bëjë hapin e parë për të ecur ose për t’u kthyer qoftë gjatë ecjes dhe veçanërisht kur kalon dyert, ngjitet në shkallë lëvizëse etj, ndërkohë që mund të lidhet me mjekimin për simptomat motorike.
Vlerësimi i ecjes dhe ngrirjes bëhet përmes marrjes së anamnezës, ekzaminimit të detajuar neurologjik dhe vlerësimit nga fizioterapisti. Nuk ka kurë për çrregullimin dhe udhëzimet zakonisht kufizohen në sigurimin e një hapi të qëndrueshëm drejt ritmit. Prandaj, parandalimi mund të luajë një rol kryesor dhe të sjellë rezultate të rëndësishme përmes identifikimit të faktorëve të rrezikut potencialisht të modifikueshëm.
Ankthi dhe depresioni
Rishikimi përfshinte studime të ngrirjes që ishin identifikuar subjektivisht përmes përgjigjeve të pacientëve ndaj pyetësorëve të ndryshëm (p.sh. nëse ata ndjenin se këmbët e tyre ishin ngjitur në dysheme) dhe objektivisht përmes ekzaminimeve neurologjike ose vëzhgimeve klinike.
Rezultatet treguan se faktorë të tillë si mosha e shtyrë në fillimin e sëmundjes së Parkinsonit, ankthi, depresioni, aftësia e reduktuar njohëse, simptoma të rënda motorike dhe marrja e frenuesve të katekol-O-metil transferazës (COMT) ose levodopa (L Dopa) rrisin ndjeshëm rrezikun e ngrirjes. Analizat e mëtejshme në nëngrupet e njerëzve me sëmundje treguan se ndryshimet që lidhen me shpeshtësinë e ngrirjes mund të zbulohen 12 vjet përpara fillimit të çrregullimit.
Disa nga faktorët e rrezikut ishin të modifikueshëm, ndërkohë që nuk ishin të zakonshëm për të gjithë pacientët. Së fundi, rreziku i ngrirjes ishte drejtpërdrejt proporcional me kohëzgjatjen dhe ashpërsinë e sëmundjes.
Studim i ri i drejtuar nga një grek
Një studim i ri nga Universiteti i Exeter që aktualisht kërkon pjesëmarrës do të hetojë rolin e inflamacionit në trurin e njerëzve me sëmundjen e Parkinsonit, me qëllim identifikimin e trajtimeve të reja. Projekti, i udhëhequr nga profesori i Neurologjisë Mario Politis , kërkon të hedhë dritë mbi mekanizmat që shkaktojnë sëmundjen, për të cilën aktualisht dihet pak.
Ka hipoteza që fajësojnë inflamacionin lokal të trurit, konkretisht aktivizimin e qelizave gliale. Edhe pse normalisht stimulimi i glia është një proces i shëndetshëm që ndihmon në pastrimin e trurit, ushqen dhe mbron neuronet, aktivizimi i vazhdueshëm i saj dëmton qelizat nervore duke çuar në vdekjen e tyre.
Studiuesit besojnë se identifikimi i arsyeve për rritjen e inflamacionit lokal në tru mund të çojë në trajtime të reja që shtypin inflamacionin dhe zvogëlojnë dëmtimin e trurit. Z. Politis tha lidhur me këtë:
“Sëmundja e Parkinsonit ka pasoja shkatërruese për individët dhe familjet e tyre. Ne duhet urgjentisht të kuptojmë shkakun në mënyrë që të gjejmë trajtime të reja dhe të përmirësojmë rezultatet. Programi ynë i kërkimit ka një qëllim të dyfishtë; të kuptojmë më shumë rreth shkaqeve të mundshme të sëmundjes së Parkinsonit dhe të përcaktojmë nëse një ilaç që bllokon një pjesë kyçe të inflamacionit lokal të trurit mund të jetë i sigurt dhe i dobishëm për njerëzit me këtë çrregullim. Nëse rezultatet tona janë pozitive, ne do të dimë shumë më tepër për mekanizmat e përfshirë në zhvillimin e sëmundjes, duke na ndihmuar kështu të krijojmë barna të reja dhe më të mira’.
