Ish ministr i financave greke, Evangelos Venizelos foli të martën mbrëma (2/1) në emisionin “Në Qendër” të ERT-së me George Kouvaras për takimin madhështor me Wolfgang Schäuble dhe bashkëpunimin e tyre, gjatë periudhës së krizës së borxheve në Greqi. Ish-ministri i financave i qeverisë Papandreu iu referua fillimisht takimit strategjik, atij katalitik me Schäuble-n, në një drekë pune joformale në një restorant post-modern japonez ku u ra dakord për rrugën drejt programit të dytë, por edhe diskutimit për Grexit në bodrumin e hotelit në Poloni, i përshkruar edhe në “Versionet e Luftës” nga Evangelos Venizelos, një libër që rrëfen ngjarjet nga viti 2009 deri në vitin 2022.
Në të njëjtën kohë, zoti Venizelos e cilësoi marrëdhënien e tij me ish-ministrin gjerman të Financave të qeverisë Merkel si “marrëdhënie thelbësore dhe të ndershme”, ndërsa përshkroi disavantazhet dhe avantazhet që do të kishte një Grexit i mundshëm.
“Në fillim të korrikut ’11. Javën e parë është vizita ime e parë jozyrtare në Berlin, me Giorgos Zanias dhe Petros Christodoulou. (…) Kemi takimin me industrialistët gjermanë dhe më pas takimin strategjik, takimin katalizator me Wolfgang Schäuble, në një drekë pune joformale, në një restorant japonez post-modern. (…) Aty ne fakt pajtohemi me Wolfgang Schäuble, rrugën drejt programit të dytë dhe konceptin e borxhit, konceptin e shkurtimit të borxhit”, tha fillimisht z. Venizelos.
“Çështja kryesore ishte nëse duam të qëndrojmë në euro dhe nëse qëndrojmë nëse mund të marrim përgjegjësinë me atë që kjo nënkupton. Nuk kishte asnjë kërcënim. Ishte pyetja, a dëshiron të jesh në Eurozonë. Ne duhet të rregullojmë problemet e programit dhe të shkojmë në një program tjetër të duhur. Me një kredi më të madhe, me kushte më të plota, me kohëzgjatje më të gjatë dhe mbi të gjitha me shkurtim të borxhit”, vijoi ai.
“Atëherë për herë të parë shoh se sa rëndësi i kushton zoti Schäuble nevojës për të ligjësuar të ashtuquajturat klauzola të veprimit kolektiv, që do të thotë se kur një obligacion emetohet, zotëruesit e obligacioneve formojnë një komunitet, një shoqatë personash që vendos me shumicë të votojnë për obligacionin e tij të fatit dhe për marrëdhënien me emetuesin. Çuditërisht, në legjislacionin grek nuk e kemi pasur kurrë këtë klauzolë të veprimit kolektiv. Por vendet e tjera të Bashkimit Evropian nuk e kishin këtë klauzolë derisa ne e aplikuam për herë të parë për të shkurtuar borxhin. E kemi aplikuar në mënyrë retroaktive. Ky ishte vendimi i madh ligjor dhe tashmë ky është bërë një rregull i detyrueshëm për të gjitha shtetet anëtare të Eurozonës.
Lidhur me diskutimin për Grexit në bodrumin e hotelit në Poloni, z. Venizelos përmendi ndër të tjera: “Kemi kërkuar një vend, zyrtarët e hotelit na kanë thënë që mund të zbresim në bodrumin e dytë, ku ishte një lokal, një lokal klasik për qytetin, i cili u mbyll. Ishte errësirë, ne ndezëm një dritë, kështu që kishte një gjendje e cila ishte mjaft kërcënuese sepse kishte dritë të zbehtë. U ulëm në një cep aty ishte një tavolinë bar, një divan i vogël ku ishin ulur dy gjermanët, Wolfgang Schäuble dhe Gerk Asmussen. Forma ishte gjithmonë një plus një dhe në anën tjetër, në dy kolltukë të vegjël, unë dhe Giorgos Zanias u ulëm. Wolfgang Schäuble ishte mjaft i shpejtë dhe i drejtpërdrejtë, pa parathënie. “Të diskutojmë daljen e Greqisë nga euro”, ishte shprehja karakteristike. Kështu që ai menjëherë e vendosi çështjen në tryezë dhe filloi një guinol të madh, i cili zgjati 90 minuta. Schäuble me ndihmën e Asmussen zhvilloi argumentin se sa e favorshme do të ishte që Greqia të largohej përkohësisht nga euro dhe kur të rimëkëmbet, kur të fitojë sërish kushtet për pjesëmarrje në eurozonë, ne e shohim këtë”.
Evangelos Venizelos përshkroi disavantazhet dhe avantazhet që do të kishte një Grexit i mundshëm dhe përgjigjen që i dha Schäuble-s kur i shpalli planin e BE-së:
“Ata kishin përgatitur një plan, që nuk ka nevojë të shqetësohen, qytetarët do të mund ta marrin nga bankomati një shumë e vogël, 50 euro, çdo javë për shpenzimet bazë, do të kishte ndërprerje të transaksioneve tregtare dhe funksionimit të sistemit bankar, por BE do të kujdesej për organizimin e një ure ajrore për transportin e mallrave që nuk gjendet në prodhimin grek, për transportin e barnave, pra flasim për gjendje lufte. Unë u përgjigja menjëherë se nuk mund ta pranojmë këtë sepse do të jetë tragjike për kohezionin social, një kërcënim për demokracinë dhe shtetin e së drejtës dhe efekte në eurozonë që askush nuk mund t’i vlerësojë. Greqia do të kalonte në Epokën e Akullnajave. Përparësitë e daljes nga euro janë të shumta. Sigurisht që do të kishim sovranitet monetar, mund të organizonim një sërë zhvlerësimesh të monedhës së re kombëtare, dhrahmisë së re. Nuk do të kishim nevojë as të merrnim iniciativën e zhvlerësimit, sepse do të kalonim në një rrotullim të vazhdueshëm, të përditshëm të monedhës së re, pra zhvlerësime që na imponon tregu. Kjo do të rrafshonte vlerën e depozitave, të cilat do të ishin konvertuar nga depozita në euro në depozita të reja në dhrahmi. Do të rrafshonte vlerën e pasurive të paluajtshme, do të ndryshonte tregun e punës në kuptimin e lirës.
Do të bënte joshëse disa investime me punë intensive në vendin tonë, por me paga poshtëruese, me fuqi blerëse shumë të vogël, pra flasim për një nivel tjetër ekonomie, tregu, pagash dhe një nivel tjetër jete. Po flasim për një shtet tjetër. Kjo nuk mund të pranohej. Ishte përmbysja e vizionit kombëtar dhe strategjisë kombëtare që na futi në Bashkimin Evropian dhe na mbajti në Perëndim’.
Për pjesëmarrjen e tij në Eurogrupin e fundit dhe marrëdhënien e tij me Schäuble, z. Venizelos theksoi: “Ishte një marrëdhënie thelbësore dhe e ndershme. Kështu që në Eurogrupin e fundit, në të cilin mora pjesë në mars, pas përfundimit të ndërhyrjes së borxhit dhe pak para zgjedhjeve, patëm një bisedë private, një bisedë personale me Wolfgang Schäuble në periferi të Eurogrupit, dhe i thashë atëherë “Faleminderit shumë për ndershmërinë tuaj dhe pse i qëndruat besnik gjithçkaje që ne ramë dakord.” Ndoshta e kemi pasur të vështirë të pajtoheshim, por ajo që ramë dakord respektohej dhe mbi të gjitha kishte ndershmëri në marrëdhëniet tona. Dhe më pas, me humorin e tij të çuditshëm, por të vërtetë, Wolfgang Schäuble m’u përgjigj se “ja, nuk të gënjeva shumë sepse flasim me njëri-tjetrin në anglisht dhe për këtë arsye kemi mundësi të kufizuara shprehëse. Nëse do të flisnim në gjermanisht, do t’ju kisha thënë shumë gënjeshtra”.
Ish ministr i financave greke, Evangelos Venizelos foli të martën mbrëma (2/1) në emisionin “Në Qendër” të ERT-së me George Kouvaras për takimin madhështor me Wolfgang Schäuble dhe bashkëpunimin e tyre, gjatë periudhës së krizës së borxheve në Greqi. Ish-ministri i financave i qeverisë Papandreu iu referua fillimisht takimit strategjik, atij katalitik me Schäuble-n, në një drekë pune joformale në një restorant post-modern japonez ku u ra dakord për rrugën drejt programit të dytë, por edhe diskutimit për Grexit në bodrumin e hotelit në Poloni, i përshkruar edhe në “Versionet e Luftës” nga Evangelos Venizelos, një libër që rrëfen ngjarjet nga viti 2009 deri në vitin 2022.
Në të njëjtën kohë, zoti Venizelos e cilësoi marrëdhënien e tij me ish-ministrin gjerman të Financave të qeverisë Merkel si “marrëdhënie thelbësore dhe të ndershme”, ndërsa përshkroi disavantazhet dhe avantazhet që do të kishte një Grexit i mundshëm.
“Në fillim të korrikut ’11. Javën e parë është vizita ime e parë jozyrtare në Berlin, me Giorgos Zanias dhe Petros Christodoulou. (…) Kemi takimin me industrialistët gjermanë dhe më pas takimin strategjik, takimin katalizator me Wolfgang Schäuble, në një drekë pune joformale, në një restorant japonez post-modern. (…) Aty ne fakt pajtohemi me Wolfgang Schäuble, rrugën drejt programit të dytë dhe konceptin e borxhit, konceptin e shkurtimit të borxhit”, tha fillimisht z. Venizelos.
“Çështja kryesore ishte nëse duam të qëndrojmë në euro dhe nëse qëndrojmë nëse mund të marrim përgjegjësinë me atë që kjo nënkupton. Nuk kishte asnjë kërcënim. Ishte pyetja, a dëshiron të jesh në Eurozonë. Ne duhet të rregullojmë problemet e programit dhe të shkojmë në një program tjetër të duhur. Me një kredi më të madhe, me kushte më të plota, me kohëzgjatje më të gjatë dhe mbi të gjitha me shkurtim të borxhit”, vijoi ai.
“Atëherë për herë të parë shoh se sa rëndësi i kushton zoti Schäuble nevojës për të ligjësuar të ashtuquajturat klauzola të veprimit kolektiv, që do të thotë se kur një obligacion emetohet, zotëruesit e obligacioneve formojnë një komunitet, një shoqatë personash që vendos me shumicë të votojnë për obligacionin e tij të fatit dhe për marrëdhënien me emetuesin. Çuditërisht, në legjislacionin grek nuk e kemi pasur kurrë këtë klauzolë të veprimit kolektiv. Por vendet e tjera të Bashkimit Evropian nuk e kishin këtë klauzolë derisa ne e aplikuam për herë të parë për të shkurtuar borxhin. E kemi aplikuar në mënyrë retroaktive. Ky ishte vendimi i madh ligjor dhe tashmë ky është bërë një rregull i detyrueshëm për të gjitha shtetet anëtare të Eurozonës.
Lidhur me diskutimin për Grexit në bodrumin e hotelit në Poloni, z. Venizelos përmendi ndër të tjera: “Kemi kërkuar një vend, zyrtarët e hotelit na kanë thënë që mund të zbresim në bodrumin e dytë, ku ishte një lokal, një lokal klasik për qytetin, i cili u mbyll. Ishte errësirë, ne ndezëm një dritë, kështu që kishte një gjendje e cila ishte mjaft kërcënuese sepse kishte dritë të zbehtë. U ulëm në një cep aty ishte një tavolinë bar, një divan i vogël ku ishin ulur dy gjermanët, Wolfgang Schäuble dhe Gerk Asmussen. Forma ishte gjithmonë një plus një dhe në anën tjetër, në dy kolltukë të vegjël, unë dhe Giorgos Zanias u ulëm. Wolfgang Schäuble ishte mjaft i shpejtë dhe i drejtpërdrejtë, pa parathënie. “Të diskutojmë daljen e Greqisë nga euro”, ishte shprehja karakteristike. Kështu që ai menjëherë e vendosi çështjen në tryezë dhe filloi një guinol të madh, i cili zgjati 90 minuta. Schäuble me ndihmën e Asmussen zhvilloi argumentin se sa e favorshme do të ishte që Greqia të largohej përkohësisht nga euro dhe kur të rimëkëmbet, kur të fitojë sërish kushtet për pjesëmarrje në eurozonë, ne e shohim këtë”.
Evangelos Venizelos përshkroi disavantazhet dhe avantazhet që do të kishte një Grexit i mundshëm dhe përgjigjen që i dha Schäuble-s kur i shpalli planin e BE-së:
“Ata kishin përgatitur një plan, që nuk ka nevojë të shqetësohen, qytetarët do të mund ta marrin nga bankomati një shumë e vogël, 50 euro, çdo javë për shpenzimet bazë, do të kishte ndërprerje të transaksioneve tregtare dhe funksionimit të sistemit bankar, por BE do të kujdesej për organizimin e një ure ajrore për transportin e mallrave që nuk gjendet në prodhimin grek, për transportin e barnave, pra flasim për gjendje lufte. Unë u përgjigja menjëherë se nuk mund ta pranojmë këtë sepse do të jetë tragjike për kohezionin social, një kërcënim për demokracinë dhe shtetin e së drejtës dhe efekte në eurozonë që askush nuk mund t’i vlerësojë. Greqia do të kalonte në Epokën e Akullnajave. Përparësitë e daljes nga euro janë të shumta. Sigurisht që do të kishim sovranitet monetar, mund të organizonim një sërë zhvlerësimesh të monedhës së re kombëtare, dhrahmisë së re. Nuk do të kishim nevojë as të merrnim iniciativën e zhvlerësimit, sepse do të kalonim në një rrotullim të vazhdueshëm, të përditshëm të monedhës së re, pra zhvlerësime që na imponon tregu. Kjo do të rrafshonte vlerën e depozitave, të cilat do të ishin konvertuar nga depozita në euro në depozita të reja në dhrahmi. Do të rrafshonte vlerën e pasurive të paluajtshme, do të ndryshonte tregun e punës në kuptimin e lirës.
Do të bënte joshëse disa investime me punë intensive në vendin tonë, por me paga poshtëruese, me fuqi blerëse shumë të vogël, pra flasim për një nivel tjetër ekonomie, tregu, pagash dhe një nivel tjetër jete. Po flasim për një shtet tjetër. Kjo nuk mund të pranohej. Ishte përmbysja e vizionit kombëtar dhe strategjisë kombëtare që na futi në Bashkimin Evropian dhe na mbajti në Perëndim’.
Për pjesëmarrjen e tij në Eurogrupin e fundit dhe marrëdhënien e tij me Schäuble, z. Venizelos theksoi: “Ishte një marrëdhënie thelbësore dhe e ndershme. Kështu që në Eurogrupin e fundit, në të cilin mora pjesë në mars, pas përfundimit të ndërhyrjes së borxhit dhe pak para zgjedhjeve, patëm një bisedë private, një bisedë personale me Wolfgang Schäuble në periferi të Eurogrupit, dhe i thashë atëherë “Faleminderit shumë për ndershmërinë tuaj dhe pse i qëndruat besnik gjithçkaje që ne ramë dakord.” Ndoshta e kemi pasur të vështirë të pajtoheshim, por ajo që ramë dakord respektohej dhe mbi të gjitha kishte ndershmëri në marrëdhëniet tona. Dhe më pas, me humorin e tij të çuditshëm, por të vërtetë, Wolfgang Schäuble m’u përgjigj se “ja, nuk të gënjeva shumë sepse flasim me njëri-tjetrin në anglisht dhe për këtë arsye kemi mundësi të kufizuara shprehëse. Nëse do të flisnim në gjermanisht, do t’ju kisha thënë shumë gënjeshtra”.
